Spis treści
Restrukturyzacja przedsiębiorstw stała się kluczowym narzędziem zarządzania w obliczu trudności finansowych. Pozwala firmom na przeprowadzenie niezbędnych zmian strukturalnych w celu poprawy swojej kondycji finansowej i uniknięcia upadłości.
Przedsiębiorcy często decydują się na postępowanie restrukturyzacyjne w momencie, kiedy działania windykacyjne wierzycieli przybierają sformalizowaną formę, tj. wierzyciel kieruje pozew o zapłatę, zostaje wydany wyrok zasądzający dochodzoną przez wierzyciela kwotę czy dochodzi do zajęcia rachunku bankowego na skutek wszczęto postępowania egzekucyjnego.
W niniejszym artykule omówimy, jak restrukturyzacja wpływa na postępowania sądowe, w tym na egzekucję komorniczą, zawieszenie postępowań sądowych oraz prawa wierzycieli.
Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Restrukturyzacyjna Wrocław
Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego i jego skutki dla postępowań sądowych
Wszczęcie postępowania sądowego (o zapłatę) po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego
Niezależnie od wybranego postępowania restrukturyzacyjnego, tj. postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego czy postępowania sanacyjnego, ustawodawca nie wyłącza możliwości wszczęcia przez wierzyciela postępowań sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych w celu dochodzenia wierzytelności.
Koszty sądowe po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego
Zgodnie z przepisami, w przypadku postępowania układowego oraz postępowania sanacyjnego, koszty postępowania sądowego obciążają wszczynającego postępowanie (wierzyciela) jeżeli nie było przeszkód do umieszczenia wierzytelności w całości w spisie wierzytelności. Wobec powyższego, w sytuacji, kiedy dłużnik kwestionuje część wierzytelności – skierowanie pozwu o zapłatę wydaje się uzasadnione; jednak w przypadku kiedy dłużnik nie kwestionuje wierzytelności a wierzyciel zamiast zgłosić wierzytelność zarządcy kieruje pozew o zapłatę, musi liczyć się z tym, że zostanie obciążony kosztami postępowania sądowego (tj. mi.in. opłatą sądową i kosztami zastępstwa procesowego).
W przypadku postępowania o zatwierdzenie układowe oraz przyspieszonego postępowania układowego, ustawodawca nie wprowadza odmiennej regulacji dotyczącej orzekania o kosztach postępowania jak w przypadku postępowania układowego oraz postępowania sanacyjnego.
Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego w trakcie toczącego się postępowania sądowego
Zawieszenie postępowania sądowego to jeden z kluczowych mechanizmów ochronnych w procesie restrukturyzacji. Zgodnie z art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c., sąd zawiesza postępowanie z urzędu jeżeli postępowanie dotyczy […] masy układowej lub masy sanacyjnej i ustanowiono zarządcę w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Pojęcie masy układowej związane jest z przyspieszonym postępowaniem układowym oraz z postępowaniem układowym, natomiast masa sanacyjna występuje w postępowaniu sanacyjnym. We wszystkich przypadkach chodzi o mienie służące do prowadzenia przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika.
Postępowanie sanacyjne a trwające postępowanie sądowe
Zarządca jest ustanowiony obowiązkowo w postępowaniu sanacyjnym. Przepisy stanowią, że postępowania sądowe (a także administracyjne, sądowoadministracyjne i przed sądami polubownymi) dotyczące masy sanacyjnej mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez zarządcę albo przeciwko niemu. Postępowania te zarządca prowadzi w imieniu własnym na rzecz dłużnika. Sąd zawiesza trwające dotychczas postępowanie sądowe w celu umożliwienia zarządcy, wstąpienie jako strona do tego postępowania w miejsce dłużnika. Po wstąpieniu zarządcy, postępowanie toczy się z jego udziałem.
Natomiast w przypadku roszczeń alimentacyjnych, odszkodowawczych oraz tych o charakterze rentowym, postępowania sądowe nie ulegają zawieszeniu a osobą uprawnioną do działania w postępowaniu pozostaje dłużnik.
Postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe i postępowanie układowe a trwające postępowanie sądowe
W pozostałych postępowaniach restrukturyzacyjnych, co do zasady nie ustanawia się zarządcy, a zarząd masą układową (dot. przyspieszonego postępowania układowego i postępowania układowego) sprawuje sam dłużnik. Wobec tego otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego nie wpływa na tok postępowania cywilnego, w którym jako strona występuje dłużnik w restrukturyzacji. Tym samym postepowania sądowe nie ulegają zawieszeniu.
Wpływ restrukturyzacji na egzekucję komorniczą
Restrukturyzacja a postępowanie sądowe to zagadnienie, które szczególnie interesuje wierzycieli i dłużników. W momencie otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, egzekucje komornicze ulegają zawieszeniu oraz zabronione jest wszczynanie nowych postępowań egzekucyjnych. Powyższe ma na celu ochronę majątku przedsiębiorstwa, który na późniejszy etapie zostanie przeznaczony na spłatę wierzycieli. Kwoty dotychczasowe egzekwowane w toku postępowania egzekucyjnego zostaną umieszczone w spisie wierzytelności i spłacone zgodnie z zaproponowanym układem.
Umorzenie postępowania egzekucyjnego następuje z dniem uprawomocnienia się postanowienia zatwierdzającego układ (dotyczy egzekucji wierzytelności objętej układem).
Restrukturyzacja a prawa wierzycieli
W trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, wierzyciele posiadają określone prawa, które mają na celu ochronę ich interesów oraz umożliwienie aktywnego uczestnictwa w procesie restrukturyzacyjnym. Oto kluczowe prawa wierzycieli w tym zakresie:
- prawo do zgłaszania wierzytelności - wierzyciele mają prawo zgłosić swoje wierzytelności, aby zostały uwzględnione w spisie wierzytelności. Jest to podstawowy krok, który umożliwia wierzycielom dochodzenie swoich roszczeń w ramach postępowania,
- prawo do uczestnictwa w zgromadzeniu wierzycieli – wierzyciele mogą uczestniczyć w zgromadzeniach wierzycieli, gdzie omawiane są kluczowe kwestie związane z procesem restrukturyzacyjnym, w tym propozycje układowe oraz plan restrukturyzacyjny,
- prawo do głosowania nad układem - wierzyciele mają prawo głosować nad propozycjami układowymi. Ich zgoda jest często niezbędna do zawarcia układu,
- prawo do informacji - wierzyciele mają prawo być informowani o przebiegu postępowania restrukturyzacyjnego. Obejmuje to prawo do uzyskiwania dokumentów, m. in. planu restrukturyzacyjnego, testu prywatnego wierzyciela,
- prawo do składania wniosków i zastrzeżeń - wierzyciele mogą składać wnioski i zastrzeżenia dotyczące postępowania restrukturyzacyjnego, w tym dotyczące propozycji układowych czy działań dłużnika. Mogą również wnosić o wyznaczenie nadzorcy sądowego.
Q&A:
Jak restrukturyzacja wpływa na postępowania sądowe i egzekucyjne?
Otwarcie postępowania sanacyjnego prowadzi do zawieszenia postępowania sądowego do momentu, aż zarządca oficjalnie nie wstąpi do postępowania. Natomiast w zakresie pozostałych postępowań, rozpoczęcie restrukturyzacji nie wpływa na ich bieg. Ponadto nie ma zakazu wszczynania nowych postępowań sądowych po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego.
W momencie otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, egzekucje komornicze ulegają zawieszeniu oraz zabronione jest wszczynanie nowych postępowań egzekucyjnych
Czy restrukturyzacja zawsze prowadzi do zawieszenia egzekucji komorniczej?
Wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego zawsze prowadzi do zawieszenia egzekucji komorniczej. Zawieszenie egzekucji ma na celu ochronę majątku dłużnika, który ma zapewnić środki na dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa i wygenerowanie dochodu umożliwiającego spłatę wierzycieli.
Jakie są prawa wierzycieli w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego?
W trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, wierzyciele posiadają określone prawa, które mają na celu ochronę ich interesów oraz umożliwienie aktywnego uczestnictwa w procesie restrukturyzacyjnym, są to m. in.:
- prawo do zgłaszania wierzytelności,
- prawo do uczestnictwa w zgromadzeniu wierzycieli,
- prawo do głosowania nad układem,
- prawo do informacji,
- prawo do składania wniosków i zastrzeżeń.
