Etapy postępowania restrukturyzacyjnego 

Postępowanie restrukturyzacyjne jawi się jako wynikający z przepisów prawa stosunkowo łatwy sposób uporządkowania długów przedsiębiorcy. Rynek usług restrukturyzacyjnych obfituje w podmioty obiecujące szybkie wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego i niemal niezwłoczne zaistnienie jego skutków. Jak jednak jest rzeczywisty przebieg postępowań restrukturyzacyjnych? Czy etapy postępowania restrukturyzacyjnego zawsze pozwalają na szybkie osiągnięcie celów?

Sprawdź również: kancelaria restrukturyzacyjna

Jakie są etapy postępowania restrukturyzacyjnego? 

Aby udzielić odpowiedzi na powyższe pytanie, w pierwszej kolejności należy wspomnieć, że ustawa Prawo restrukturyzacyjne wprowadza różne rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych i od tego o którym rodzaju mówimy, zależy przebieg postępowania restrukturyzacyjnego. 

Najogólniej można powiedzieć, że w pierwszej grupie typów postępowań restrukturyzacyjnych znajdzie się postępowanie o zatwierdzenie układu, natomiast w drugiej grupie znajdą się pozostałe rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych tj. postępowanie sanacyjne, postępowanie układowe oraz przyspieszone postępowanie układowe. Charakterystyka poszczególnych etapów zostanie zaprezentowana właśnie w podziale na wspomniane grupy. 

Etapy postępowania o zatwierdzenie układu 

Postępowanie o zatwierdzenie układu jest rodzajem postępowania restrukturyzacyjnego, które pozwala na najszybsze zaistnienie skutków w postaci ochrony dłużnika przed egzekucją oraz wypowiedzeniem kluczowych dla przedsiębiorstwa umów. Szczegółowe etapy ww. postępowania to:

1. Zawarcie umowy o sprawowanie nadzoru nad postępowaniem  z doradcą restrukturyzacyjnym
2. Sporządzenie wstępnego planu restrukturyzacyjnego i wykazu wierzytelności,
3. Dokonanie obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ),
4. Poinformowanie wierzycieli o wszczęciu postępowania i weryfikacja wykazu wierzytelności, sporządzenie spisu wierzytelności i spisu wierzytelności spornych,
5. Przygotowanie Planu restrukturyzacyjnego i propozycji układowych,
6. Negocjacje z wierzycielami,
7. Przeprowadzenie głosowania nad układem
8. Sporządzenie sprawozdania końcowego nadzorcy układu,
9. Złożenie wniosku o zatwierdzenie układu do Sądu. 

Powyższe etapy wydają się procedurą bardzo skomplikowaną, jednak w rzeczywistości, z uwagi na ograniczenia wynikające z ustawy Prawo restrukturyzacyjne, musza one zamknąć się w okresie maksymalnie czterech miesięcy od obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. Jest to dużo czynności, które musi wykonać nadzorca układu w dość krótkim czasie. Niemniej, przy sprawnym działaniu i zaangażowaniu doradcy restrukturyzacyjnego, zakreślone ustawą ramy czasowe są wystarczające by zawrzeć układ z wierzycielami i złożyć wniosek o zatwierdzenie układu do Sądu. 

Większość etapów wykonuje sam nadzorca, jednak na każdym z etapów postępowania konieczna jest ścisła współpraca z dłużnikiem. Co bardzo istotne, sam wniosek o zatwierdzenie układu do Sądu składany jest nie przez nadzorcę układu, lecz przez samego dłużnika (nierzadko działającego przez pełnomocnika). Dłużnik (lub jego pełnomocnik) jest więc zobowiązany posiadać konto w Portalu użytkowników zarejestrowanych Krajowego Rejestru Zadłużonych (KRZ) i za jego pośrednictwem złożyć wniosek. Powyższa okoliczność wymaga podkreślenia, ponieważ w usłudze przeprowadzenia postępowania o zatwierdzenie układu nie mieści się i nie może się mieścić – zgodnie z ustawą – złożenie wniosku do Sądu. Niektóre kancelarie restrukturyzacyjne współpracują jednak z profesjonalnymi pełnomocnikami procesowymi, którzy znają przepisy prawa restrukturyzacyjnego i są przygotowani merytorycznie do złożenia ww. wniosku w imieniu dłużnika. 

Etapy postępowania układowego, przyspieszonego postępowania układowego oraz postępowania sanacyjnego

Zupełnie inaczej niż przedstawione powyżej postępowanie o zatwierdzenie układu, przebiegają pozostałe rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych tj. postępowanie układowe, przyspieszone postępowanie układowe i postępowanie sanacyjne. Podstawową różnicą między nimi a pierwszym opisanym powyżej typem restrukturyzacji jest to, że postępowania te wszczynane są nie poprzez doradcę restrukturyzacyjnego na podstawie umowy, lecz przez Sąd na wniosek dłużnika, przy czym najczęściej działa on przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być zarówno adwokat czy radca prawny jak i doradca restrukturyzacyjny. Zachęcamy, by pełnomocników do tej czynności szukać w kręgu kancelarii restrukturyzacyjnych bo to właśnie te podmioty skupiają osoby wykwalifikowane w dziedzinie prawa restrukturyzacyjnego. Dłużnik składa więc wniosek o postępowanie układowe a postępowanie restrukturyzacyjne toczy się dopiero po wszczęciu go przez Sąd. To samo tyczy się przyspieszonego postępowania restrukturyzacyjnego i postępowania sanacyjnego. 

Wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego przez Sąd.

Po złożeniu wniosku o otwarcie postępowania następuje etap oczekiwania na postanowienie Sądu. Teoretycznie najszybciej dłużnik powinien doczekać się otwarcia przyspieszonego postępowania układowego. Sąd ma na to bowiem tylko dwa tygodnie. W praktyce jednak, z uwagi na dość duże obłożenie wydziałów upadłościowych i restrukturyzacyjnych sądów powszechnych, często nie udaje się dotrzymać tego terminu. 

Co ważne, po złożeniu wniosku a przed jego wszczęciem nie materializują się jeszcze skutki postępowania restrukturyzacyjnego w postaci ochrony przed wszczęciem egzekucji i zawieszenia egzekucji będących w toku. Skutki te pojawiają się dopiero po otwarciu postępowania przez Sąd. Dlatego postępowaniem, które najszybciej chroni dłużnika przed egzekucją z jego majątku niewątpliwie będzie postępowanie o zatwierdzenie układu. 

Pozostałe etapy postępowań układowych, przyspieszonych postępowań układowych i sanacyjnych

Kolejnym etapem ww. postępowań jest otwarcie postępowania i wyznaczenie zarządcy w postępowaniu sanacyjnym i nadzorcy w postępowaniu układowym i przyspieszonym postępowaniu układowym. Sąd otwiera postępowanie układowe a zgłoszenie wierzytelności może być dokonane przez wierzycieli dopiero po jego otwarciu. Natomiast to zarządca/nadzorca jest pozasądowym organem prowadzącym postępowanie pod nadzorem sędziego – komisarza i Sądu. To on sporządza spis wierzytelności, wraz z dłużnikiem przygotowuje propozycje układowe i to on przeprowadza głosowanie nad układem zwieńczone protokołem ze zgromadzenia wierzycieli i sprawozdaniem końcowym. Co kwartał składa też sprawozdania częściowe z przebiegu postępowania. Ostatnim etapem postępowania jest zatwierdzenie (lub odmowa zatwierdzenia) układu przez Sąd. Po uprawomocnieniu się tego postanowienia Sądu, dochodzi do realizacji układu i spłacania wierzycieli zgodnie z przyjętą jego treścią. 

Postępowanie układowe a pozew

Co istotne, jeżeli już po wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego (poza postępowaniem o zatwierdzenie układu) do sądu gospodarczego wpłynie pozew o zapłatę , na podstawie art. 276 pr. restr. otwarcie postępowania układowego nie wyłącza możliwości wszczęcia przez wierzyciela postępowań sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych i przed sądami polubownymi w celu dochodzenia wierzytelności podlegających umieszczeniu w spisie wierzytelności. Koszty postępowania obciążają wówczas wszczynającego postępowanie, jeżeli nie było przeszkód do umieszczenia wierzytelności w całości w spisie wierzytelności. To samo, na podstawie art. 310 pr. restr. dotyczy postępowania sanacyjnego. 

Jak wygląda postępowanie restrukturyzacyjne?

Przebieg postępowania restrukturyzacyjnego uzależniony jest od jego rodzaju. W postępowaniu o zatwierdzenie układu wszczyna je nadzorca układu, a w pozostałych typach restrukturyzacji otwiera je sąd. 

Jak długo może trwać restrukturyzacja?

Czas trwania restrukturyzacji uzależniony jest od rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego. Trwa ono od maksymalnie 4 miesięcy w przypadku postępowania o zatwierdzenie układu do maksymalnie 12 miesięcy w przypadku postępowania sanacyjnego. W praktyce termin 12 miesięcy jest często przekraczany. 

Ile trwa uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne?

Przez tzw. uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne rozumie się postępowanie o zatwierdzenie układu. Może ono trwać od kilku tygodni do wielu miesięcy. Skutki postępowania mogą jednak pozostawać w mocy maksymalnie przez cztery miesiące od obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. 

Ile trwa postępowanie o zatwierdzenie układu?

Postępowanie o zatwierdzenie układu może trwać od kilku tygodni do wielu miesięcy. Skutki postępowania mogą jednak pozostawać w mocy maksymalnie przez cztery miesiące od obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. W praktyce nadzorca układu powinien zrobić wszystko aby zmieścić się w maksymalnym terminie czterech miesięcy.