Zgłoszenie wierzytelności jest terminem, który do niedawna pojawiał się głównie w przypadku postępowań upadłościowych. Od kilku lat coraz częstszym postępowaniem, w którym dochodzi do tak zwanego “zgłoszenia wierzytelności” stało się postępowanie restrukturyzacyjne. Warto podkreślić, że w termin ten jest instytucją prawa upadłościowego, a w postępowaniu restrukturyzacyjnym opisuje raczej praktykę wierzycieli, a nie instytucję prawną. Poniżej wyjaśnimy na czym polega “zgłoszenie wierzytelności” w postępowaniu restrukturyzacyjnym, kiedy jest konieczne oraz w jaki sposób technicznie dokonać zgłoszenia wierzytelności. Co istotne, analogiczna ścieżka techniczna będzie dotyczyć właściwego zgłoszenia wierzytelności w postępowaniach upadłościowych.
Sprawdź również: kancelaria restrukturyzacyjna
Zgłoszenie wierzytelności - na czym polega?
Jak wspomniano, nie ma prawnie uregulowanego terminu “zgłoszenie wierzytelności” w postępowaniu restrukturyzacyjnym. W praktyce jednak określeniem tym również nazywana jest czynność, której dokonuje wierzyciel w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Czy jednak jest ona konieczna i czy każdy wierzyciel zawsze musi dokonać zgłoszenia? Otóż nie. W praktyce spis wierzytelności sporządzany jest przez nadzorcę układu (lub zarządcę). Nadzorca dysponuje wykazem wierzycieli otrzymanym od dłużnika i sam kontaktuje się z tymi podmiotami celem dokonania weryfikacji wartości wierzytelności na dzień układowy lub na dzień otwarcia postępowania (w zależności od rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego). W rzeczywistości więc w szeregu postępowań w ogóle nie musi dochodzić do tzw. “zgłoszenia wierzytelności” przez samego wierzyciela tj. de facto zgłoszenia się wierzyciela do uczestnictwa w postępowaniu. Może się jednak zdarzyć, że nadzorca nie ma wiedzy o istnieniu pewnej wierzytelności dłużnika. Wówczas, mimo najszczerszych chęci, nie jest w stanie nawiązać kontaktu z wierzycielem i po prostu zweryfikować stanu zadłużenia. W takich wypadkach, to wierzyciel sam musi “skontaktować się” z nadzorcą a więc dokonać zgłoszenia wierzytelności. Zgłoszenie wierzytelności jest więc aktem dokonywanym przez wierzyciela (osobiście lub przez pełnomocnika) uczestniczącego w postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Jak technicznie dokonać zgłoszenia wierzytelności czyli elektroniczne zgłoszenie wierzytelności 2023.
Od grudnia 2021 roku akta postępowań restrukturyzacyjnych w całości prowadzone są w systemie informatycznym Krajowy Rejestr Zadłużonych czyli KRZ. Zgłoszenie wierzytelności również powinno być dokonane za pośrednictwem tego systemu. Aby to zrobić, wierzyciel w pierwszej kolejności powinien posiadać konto w Portalu Użytkowników Zarejestrowanych w KRZ. Jeśli go nie ma, powinien je założyć i uwierzytelnić się w systemie albo też wyznaczyć do tej czynności profesjonalnego pełnomocnika, którym może być adwokat, radca prawny, albo doradca restrukturyzacyjny.
Zgłoszenie wierzytelności - wzór
Trudno powiedzieć, że istnieje wzór zgłoszenia wierzytelności do syndyka czy nadzorcy. Jak wypełnić zgłoszenie wierzytelności? W KRZ zgłoszenia dokonuje się za pośrednictwem uniwersalnego formularza o indeksie 70008 - Pismo inne. Aby to zrobić, po zalogowaniu do profilu użytkownika zarejestrowanego należy wybrać opcję “Nowy wniosek” i wyszukać wzór “Pismo inne”. Przed użytkownikiem otworzy się formularz, który wymusi od niego podanie niezbędnych informacji, a będą to: sygnatura postępowania i dane nadzorcy lub syndyka (pozasądowego organu postępowania). Informacje te można z kolei pobrać z wyszukiwarki podmiotów publicznych KRZ.
Po otwarciu formularza pisma należy wpisać treść wniosku tj. właściwą treść zgłoszenia wierzytelności. Jest to pole całkiem odformalizowane, to znaczy, że wierzyciel może w nim umieścić dowolną treść. z punktu widzenia skuteczności zgłoszenia, najważniejsze jest jednak umieszczenie w nim wartości wierzytelności wyliczonej na dzień poprzedzający dzień układowy lub dzień otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (bądź odpowiednio postępowania upadłościowego). Wierzytelność powinna zostać podzielona na należność główną i należności uboczne (w tym odsetki i koszty). Pomocną informacją będzie również wskazanie sposobu ewentualnego zabezpieczenia wierzytelności.
Tak przygotowany wniosek należy podpisać za pośrednictwem podpisu kwalifikowanego lub profilu zaufanego i wysłać. Powinno ono być wystarczającą podstawą do umieszczenia informacji o wierzycielu i przysługujących mu roszczeniach w spisie wierzytelności. Zgłoszenie wierzytelności do syndyka celem umieszczenia jej na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym przebiega analogicznie.
Zgłoszenie wierzytelności - prawo upadłościowe
Jak już wspomniano, termin “zgłoszenie wierzytelności” jest terminem właściwym postępowaniu upadłościowemu i to w tej ustawie uregulowano tę instytucję prawną. W praktyce, procedura zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym 2023 przebiega analogicznie jak w przypadku postępowania restrukturyzacyjnego. Różnica polega na tym, że w tym przypadku wierzyciel ma na to 30 dni od obwieszczenia o otwarciu postępowania upadłościowego. Ponadto, w przypadku postępowania upadłościowego, prawo do zgłoszenia wierzytelności mają dodatkowo wierzyciele rzeczowi (w przypadku restrukturyzacji, do układu wchodzą jedynie wierzytelności osobiste).
KRZ - zgłoszenie wierzytelności - instrukcja.
Jeśli powyższe informacje wydają się niewystarczające, pomocne mogą okazać się instrukcje do KRZ przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Wszystkie instrukcje dostępne są na podstronie Centrum Wsparcia KRZ pod linkiem https://krz-info-prod.apps.ocp.prod.ms.gov.pl/ext/ . Zgłoszenie wierzytelności opisane zostało w instrukcji dla użytkowników zarejestrowanych.
Q&A
Jak dokonać zgłoszenia wierzytelności?
Zgłoszenia wierzytelności dokonujemy za pośrednictwem portalu KRZ. Wierzyciel może to zrobić osobiście lub pełnomocnika. Warunkiem jest posiadanie profilu użytkownika zarejestrowanego na KRZ.
Ile czasu na zgłoszenie wierzytelności?
W postępowaniu upadłościowym wierzyciel ma 30 dni od obwieszczenia o wszczęciu postępowania na dokonanie zgłoszenia.
Co powinno zawierać zgłoszenie wierzytelności?
Zgłoszenie wierzytelności powinno zawierać sygnaturę postępowania, dane syndyka lub nadzorcy bądź zarządcy, dane wierzyciela, wierzytelność w podziale na należność główną, odsetki i koszty oraz podstawę wierzytelności tj. jej uzasadnienie.
Komu przysługuje uprawnienie do zgłoszenia wierzytelności?
Prawo to przysługuje wierzycielowi osobistemu upadłego, który chce uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym lub wierzycielowi rzeczowemu upadłego. Jeżeli wierzyciel rzeczowy nie zgłosi tych wierzytelności, będą one umieszczone na liście wierzytelności z urzędu.
Magdalena Jabłońska
Partner, adwokat , doradca restrukturyzacyjny
