Postępowanie restrukturyzacyjne, niezależnie od wybranej jego formy, cechuje się w obecnym stanie prawnym pewnymi ogólnymi zasadami. Jedną z nich jest określenie wierzytelności, które wchodzą do układu, a zatem w uproszczeniu zobowiązań podlegających temu procesowi. Art. 150 stanowi, że układ obejmuje:
- wierzytelności osobiste powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej;
- odsetki za okres od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego;
- wierzytelności zależne od warunku, jeżeli warunek ziścił się w czasie wykonywania układu.
A także w określonych przypadkach wierzytelności wobec dłużnika wynikające z umowy wzajemnej, która nie została wykonana w całości lub części przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.
Dla tego wpisu kluczowym jednak pozostaje pozycja kredytu hipotecznego, który często pomijany jest przez przedsiębiorców przy przekazywaniu doradcy restrukturyzacyjnemu spisu wierzytelności. Tymczasem chociaż wierzytelność zabezpieczona hipotecznie co do zasady do układu nie wchodzi, to obecnie (08.2024) spotykane są dwa wyjątki możliwe do wykorzystania w toku postępowania, kiedy jednak układ ją obejmuje.
Ma to miejsce kiedy wierzyciel wyraził zgodę na objęcie układem, albo kiedy propozycja układowa zakłada jego pełne zaspokojenie zgodnie ze stosunkiem pierwotnym. Jednocześnie kredyt hipoteczny często reprezentuje duży wolumen zadłużenia wobec czego w przyjętej strategii działania warto mieć go na względzie. Oczywiście jednak nie zawsze.
Restrukturyzacja a zdolność kredytowa
W tym miejscu warto nadmienić jak restrukturyzacja wpływa na zdolność kredytową. Pisaliśmy już o tej kwestii na blogu, w tym miejscu zatem tylko nadmieniam, że złożenie wniosku restrukturyzacyjnego lub otwarcie postępowania o zatwierdzenie układu oznacza, że stajemy się klientem “straconym”, a nasza zdolność kredytowa zmierza w kierunku zera.
Nawet kredyt hipoteczny dla firmy w restrukturyzacji może być bardzo ciężki do osiągnięcia, a warunki innych produktów finansowych lub pokrewnych stają się bardziej zaostrzone. Może to skutecznie pokrzyżować plany uzyskania finansowania, które podmiot w restrukturyzacji powinien poszukiwać poza sektorem bankowym (etc. PARP, ARP).
Zgoda wierzyciela na objęcie układem
Zgodę na objęcie wierzytelności układem wyraża się w sposób bezwarunkowy i nieodwołalny, najpóźniej przed przystąpieniem do głosowania nad układem. Zgoda może zostać wyrażona ustnie do protokołu zgromadzenia wierzycieli. Sformułowanie “najpóźniej” jasno wskazuje, że oświadczenie takie może zostać zgłoszone jeszcze wcześniej, np.: wraz ze zgłoszeniem wierzytelności lub wnioskiem o wgląd w akta sprawy poprzez system KRZ. Wierzyciel może zatem również złożyć oświadczenie o braku takiej zgody, jednak powinno to odnosić się do konkretnej propozycji układowej.
Spłata całości zobowiązania
Zgoda wierzyciela nie jest wymagana jeżeli propozycja układowa zakłada jego spłatę wraz z odsetkami i kosztami, zgodnie ze stosunkiem pierwotnym. Ma to szczególne zastosowanie w ramach postępowania o zatwierdzenie układu, gdzie nie obowiązuje zakaz regulowania należności objętych układem w toku postępowania.
Dłużnik może zatem dalej regulować kredyt hipoteczny przez czas trwania postępowania, licząc jednocześnie na głos na “TAK” nad układem, dodatkowo głos o dużej wadze. Stanowiska Banków w tym zakresie potrafią jednak zaskoczyć niejednego przedsiębiorcę, przez co taką strategię na głosowanie warto wcześniej omówić najlepiej z kwalifikowanym doradcą restrukturyzacyjnym, odnosząc się do konkretnego stanu faktycznego.
W Kancelarii Restrukturyzacyjnej Jabłoński przeprowadziliśmy ponad 100 postępowań oraz pozostaje w bieżącym kontakcie z kluczowymi podmiotami w sektorze bankowym, co daje nam możliwość wiarygodnej analizy sytuacji danego przedsiębiorcy oraz zaplanowanie postępowania w taki sposób, aby maksymalizować szanse jego powodzenia.
Magdalena Jabłońska
Partner, adwokat , doradca restrukturyzacyjny
