Przedawnienie faktury oznacza inaczej przedawnienie roszczenia stwierdzonego wystawioną fakturą VAT. Faktura jest bowiem tylko i wyłącznie dokumentem księgowym, potwierdzającym istnienie zobowiązania. Zobowiązaniem jest natomiast przeważnie umowa między stronami, która określa ich uprawnienia oraz obowiązki. W dużym uproszczeniu można zatem mówić o przedawnieniu faktury, jednak trzeba mieć na względzie, że tak naprawdę chodzi o tutaj o przedawnienie roszczeń wynikających z konkretnego stosunku prawnego (z wspomnianej wcześniej umowy).
Przedawnienie faktury oznacza dla przedsiębiorcy wygaśnięcie możliwości przymusowego dochodzenia od dłużnika (drugiej strony stosunku prawnego, np. umowy) uczynienia zadość jego roszczeniom. Przedawnienie faktury nie oznacza natomiast braku możliwości dochodzenia roszczeń na drodze postępowania sądowego. Wówczas należy jednak liczyć się z tym, że druga strona sporu sądowego może podnieść zarzut przedawnienia, co z dużym prawdopodobieństwem – w przypadku zasadności tego zarzutu – spowoduje oddalenie powództwa przez sąd.
Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Restrukturyzacyjna Wrocław
Prowadząc przedsiębiorstwo należy być szczególnie uważnym jeśli chodzi o terminy przedawnienia roszczeń po pierwsze dlatego że terminy przedawnienia roszczeń związanych z działalnością gospodarczą są co do zasady krótsze od innych, a po drugie dlatego że pozostawanie w tym zakresie biernym może prędzej czy później negatywnie wpłynąć na płynność finansową przedsiębiorstwa.
Przeterminowana faktura, a przedawnione roszczenie
Przeterminowana faktura oznacza, że upłynął wskazany w niej termin płatności należności. Upływ terminu płatności oznacza natomiast wymagalność roszczenia i możliwość dochodzenia jego spełnienia na drodze postępowania sądowego. Celem wyegzekwowania należności stwierdzonej fakturą, co do której upłynął termin płatności, należy zainicjować postępowanie sądowe. Dopiero bowiem uzyskanie tytułu wykonawczego – najczęściej wydanego przez sąd i zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nakazu zapłaty albo wyroku – umożliwi wszczęcie i prowadzenie przez komornika sądowego egzekucji ze składników majątku dłużnika.
Przeterminowana faktura nie oznacza automatycznie przedawnienia roszczenia. Pomiędzy upływem terminu zapłaty należności, a przedawnieniem roszczenia musi bowiem upłynąć pewien (najczęściej kilkuletni) okres. Ten okres jest określony przepisami prawa i ma na celu umożliwienie wierzycielowi dochodzenia od dłużnika spełnienia świadczenia (przede wszystkim na drodze sądowej, ale nie tylko). Dopiero po upływie terminu przedawnienia dłużnik ma możliwość uchylenia się od wykonania ciążących na nim obowiązków.
Przedawnienie roszczeń z faktury między przedsiębiorcami – terminy, o których należy pamiętać
Jak już wcześniej przewidziano, możliwość dochodzenia spełnienia przysługujących nam roszczeń jest ograniczona czasowo z uwagi na obowiązywanie tzw. terminów przedawnienia. W przypadku przedsiębiorców termin przedawnienia roszczeń jest co do zasady krótszy od innych i wynosi 3 lata. Termin ten należy liczyć od daty wymagalności roszczenia, którą będzie najczęściej następny dzień po upływie terminu płatności należności. Co istotne, dla przyjęcia wspomnianego 3-letniego terminu przedawnienia koniecznie jest wykazanie, że dane roszczenie ma związek z działalnością gospodarczą. Takim roszczeniem będzie np. roszczenie kontrahenta o zapłatę należności wynikającej z umowy zawartej w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa, stwierdzonej fakturą VAT. Skrócenie terminu przedawnienia roszczeń związanych z działalnością gospodarczą założenia ustawodawcy, że przedsiębiorca jest podmiotem profesjonalnym i dysponuje odpowiednimi zasobami, aby szybko uzyskać potrzebną mu pomoc.
Q&A
Kiedy przedawnia się należność za fakturę?
Należność stwierdzona fakturą przedawnia się wraz z upływem terminów określonych w ustawie. W przypadku przedsiębiorców termin przedawnienia wynosi co do zasady 3 lata, a liczony jest od daty wymagalności roszczenia. Datą wymagalności roszczenia jest natomiast najczęściej następny dzień po upływie terminu płatności należności.
Co przedawnia się po 2 latach?
Terminy przedawnienia roszczeń – zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego - wynoszą co do zasady 6 lat (dla roszczeń niezwiązanych z działalnością gospodarczą) albo 3 lata (dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i dla roszczeń o świadczenia okresowe). Przepisy szczególne mogą jednak przewidywać inne terminy przedawnienia roszczeń. Po 2 latach przedawniają się np. roszczenia z umowy o dzieło.
Co przedawnia się po 3 latach?
Po 3 latach przedawniają się roszczenia związane z działalnością gospodarczą (a zatem przede wszystkim roszczenia między przedsiębiorcami) oraz roszczenia o świadczenia okresowe (np. roszczenie o zapłatę zaległego czynszu najmu lokalu). Co istotne, każdorazowo termin przedawnienia należy liczyć od daty wymagalności, a zatem najczęściej od dnia następującego po terminie zapłaty.
Kiedy wygasa przedawnienie roszczeń?
Przedawnienie roszczeń nie wygasa. Skutkiem przedawnienia roszczenia jest natomiast wygaśnięcie (definitywne) możliwości przymusowego dochodzenia od dłużnika spełnienia świadczenia (najczęściej zapłaty określonej kwoty pieniędzy). Dłużnik może zatem odmówić spełnienia świadczenia powołując się na przedawnienie. Przedawnienie nie wyklucza jednak zainicjowania przeciwko dłużnikowi postępowania sądowego o zapłatę przedawnionej należności. Należy jednak liczyć się z możliwością podniesienia przez przeciwnika procesowego zarzutu przedawnienia roszczenia, co może skutkować oddaleniem powództwa przez sąd, a zatem przegranym procesem sądowym.
Kinga Fechter
Adwokat
