W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że postępowanie upadłościowe z perspektywy dłużnika dzieli się na trzy zasadnicze części:
- o otwarcie postępowania upadłościowego,
- po otwarciu postępowania upadłościowego – związana z likwidacją majątku,
- ustalenie planu spłaty i zakończenie postępowania.
Każda z ww. części różni się w czasie i zależy od szeregu zmiennych. Już sama właściwość miejscowa sądu może determinować diametralnie odmienny czas rozpoznawania pierwotnego wniosku i to niezależnie czy składanego przez przedsiębiorcę czy osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Różnice w tym zakresie mogą sięgać ponad pół roku, przez co ciężko jest w sposób konkretny odpowiedzieć na powyższe pytanie. Załóżmy zatem, że rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości może trwać od 7 dni, szczególnie w sądach, gdzie napływ spraw jest relatywnie niewielki, do prawie 12 miesięcy.
Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Restrukturyzacyjna Wrocław
Drugi etap związany z ustalaniem listy wierzytelności oraz likwidacją majątku również uzależniony jest od szeregu zmiennych. Po ogłoszeniu upadłości syndyk niezwłocznie przystępuje do spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości oraz sporządzenia planu likwidacyjnego. Syndyk składa sędziemu-komisarzowi spis inwentarza wraz z planem likwidacyjnym w terminie trzydziestu dni od dnia ogłoszenia upadłości. Jednocześnie, po upływie terminu do zgłoszenia wierzytelności i sprawdzeniu zgłoszonych wierzytelności syndyk niezwłocznie sporządza listę wierzytelności, nie później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu okresu przewidzianego do zgłaszania wierzytelności. Odpowiada to od razu na pytanie ile czasu ma syndyk na „zebranie” wierzycieli.
Sama likwidacja majątku powinna trwać 6 miesięcy, jednak pozostaje to jedynie termin instrukcyjny. Nie sposób tez oczekiwać od syndyka, aby w ww. terminie podejmował działania mające na celu zbycie przedsiębiorstwa jako całości lub zorganizowanej części, potem nieruchomości, ruchomości i pozostałych aktywów upadłego. Często wszystkie te działania mogą zajmować lata, szczególnie jeśli samo przedsiębiorstwo było rozbudowane, posiadało majątek i zatrudniało dużą ilość pracowników.
Ostatni etap to ustalenie planu spłaty. Ma on znacznie w przypadku upadłych będących osobami fizycznymi, w przypadku upadłości likwidacyjnej spółek zakończenie postępowania oznacza bowiem wykreślenie podmiotu z rejestru. Więcej o planie spłaty pisaliśmy m. in. tutaj. Obecnie ograniczmy się do stwierdzenia, że ten etap co do zasady trwa 36 miesięcy, może jednak trwać maksymalnie 7 lat.
Ile kosztuje oddłużanie?
Oddłużanie rozumiane jako złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości i późniejsze jej przeprowadzenie również różni się w zależności od trybu postępowania (upadłość przedsiębiorcy lub konsumencka) oraz konkretnego już stanu faktycznego.
Warto też odróżnić:
- bezpośrednie koszty postępowania upadłościowego czyli określone w art. 230 prawa upadłościowego wydatki bezpośrednio związane z ustaleniem, zabezpieczeniem, zarządem i likwidacją masy upadłości oraz ustaleniem wierzytelności, w szczególności wynagrodzenie syndyka oraz jego zastępcy, wynagrodzenie osób zatrudnionych przez syndyka oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia tych osób, wynagrodzenie i wydatki członków rady wierzycieli, wydatki związane ze zgromadzeniem wierzycieli, koszty archiwizacji dokumentów, korespondencji, ogłoszeń, eksploatacji koniecznych pomieszczeń, podatki i inne daniny publiczne związane z likwidacją masy upadłości.
- Inne zobowiązania masy upadłości: w szczególności należności ze stosunku pracy przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości, zobowiązania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia masy upadłości, zobowiązania z zawartych przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości umów, których wykonania zażądał syndyk, inne zobowiązania powstałe z czynności syndyka oraz przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę.
Podstawowe koszty związane z samym wnioskiem o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy to:
- Opłata od wniosku,
- Zaliczka na poczet wydatków - w wysokości jednokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (obecnie ponad 6.500 zł.) – zaliczkę tę należy uiścić wraz z wnioskiem.
- Dalsze koszty postępowania wymienione jak wyżej, w tym wynagrodzenie syndyka.
Szczęśliwie konsument wnoszący wniosek nie ma obowiązku wnoszenia ww. zaliczki, a sama opłata od wniosku wynosi 30 zł.
Powyższe nie uwzględnia wynagrodzenia potencjalnego pełnomocnika do złożenia wniosku. Jego wysokość zależy już tylko od umowy z profesjonalistą.
Ile trwa upadłość konsumencka bez majątku?
Upadłość konsumencka, w przypadku braku majątku osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, ograniczona jest w czasie do rozpoznania wniosku o otwarcie postępowania, późniejszego zweryfikowania stanu faktycznego przez syndyka oraz potencjalnego wystąpienia z wnioskiem o ustalenie planu spłaty lub umorzenie zobowiązań bez ustalania takiego planu.
Nie sposób zatem wskazać ile potrwa upadłość konsumencka bez majątku – zależy to bowiem od szeregu zmiennych, w tym obciążenia sądu właściwego do rozpoznania wniosku.
Ile trwa uprawomocnienie planu spłaty?
Uprawomocnienie planu spłaty wierzycieli ma miejsce po upływie terminu do jego zaskarżenia lub po oddaleniu złożonych zażaleń. Kolejnym krokiem pozostaje wtedy jedynie realizacja postanowień planu spłaty, tj.: wpłacanie określonych tam świadczeń pieniężnych przez określony czas. Warto nadmienić, że plan spłaty może zostać uchylony jeżeli jest nierealizowany przez dłużnika, co byłoby na pewno najgorszym scenariuszem dla upadłego. To w jego interesie zatem pozostaje regulowanie planu spłaty.
Ile może kosztować oddłużanie?
Oddłużanie różni się w kosztach w zależności o przyjętego trybu. Postępowanie upadłościowe przedsiębiorcy pozostaje procesem generującym duże koszty, a sama opłata od wniosku wraz z zaliczką obecnie wynoszą ponad 7.500 zł. Postępowanie upadłościowe konsumenta pozostaje znacznie tańsze a zaczyna się od kwoty 30 zł. opłaty od wniosku. Wartości te nie obejmują wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika.
Jak wygląda proces oddłużania?
Proces oddłużania uregulowany jest w prawie upadłościowym i związany jest z:
- rozpoznaniem wniosku o ogłoszenie upadłości,
- ustalaniem listy wierzytelności oraz spisu inwentarza,
- likwidacją majątku dłużnika,
- ewentualnym ustalaniem planu spłaty oraz jego dalszą realizacją.
Jak skutecznie się oddłużyć?
Jedynie prawo restrukturyzacyjne oraz prawo upadłościowe dają narzędzia do rzeczywistego i holistycznego oddłużenia osoby fizycznej. Skorzystanie z rozwiązań tam przewidzianych daje realną perspektywę zreorganizowania swojej sytuacji prawno-finansowej.
Jak zacząć oddłużanie?
Skontaktować się z profesjonalistą, najlepiej posiadającym tytuły adwokata albo radcy prawnego i doradcy restrukturyzacyjnego.
Magdalena Jabłońska
Partner, adwokat , doradca restrukturyzacyjny