Co to jest niewypłacalność firmy?

Prawo restrukturyzacyjne i prawo upadłościowe są wzajemnie ze sobą powiązane, o czym świadczy m. in. posługiwanie się analogicznym zbiorem pojęciowym. Jednym z fundamentalnych pojęć dla tego obszaru prawa jest niewypłacalność i zagrożenie niewypłacalnością. Poniżej postaramy się skrótowo przybliżyć obydwa pojęcia.

Prawo upadłościowe

Artykuł 10 prawa upadłościowego stanowi, że “Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny.” To sformułowanie determinuje konieczność zdefiniowania pojęcia niewypłacalności, co ma miejsce w kolejnej jednostce redakcyjnej. Odpowiednio; Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Kiedy jednak w praktyce możemy przyjąć, iż nastąpił ten moment? Domniemuje się, że opóźnienie w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych musi przekraczać trzy miesiące. 

Jeżeli prowadzimy działalność gospodarczą w formie spółki to przyjmuje się, że niewypłacalność następuje także wtedy, gdy zobowiązania pieniężne tego podmiotu przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Z tej perspektywy można zatem w relatywnie prosty sposób określić punkt w czasie, kiedy stan niewypłacalności ziszcza się, co ma kluczowe znaczenie dla dalszych decyzji zarządu. Należy jednak pamiętać, że:

• do majątku, o którym mowa powyżej, nie wlicza się elementów niewchodzących w skład masy upadłości (wyłączenia określa art. 63 prawa upadłościowego),
• do zobowiązań pieniężnych nie wlicza się zobowiązań przyszłych, w tym zobowiązań pod warunkiem zawieszającym oraz zobowiązań wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach.

Domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Kto ogłasza upadłość firmy?

O ogłoszeniu upadłości firmy jednoosobowej czy spółki decyduje sąd upadłościowy na podstawie złożonego co do zasady przez dłużnika wniosku. 

Jeżeli chcemy jednak odsunąć ryzyko upadłości przedsiębiorstwa, powinniśmy rozpatrzyć możliwość restrukturyzacji.

Prawo restrukturyzacyjne

Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego - również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. O rodzajach postępowania restrukturyzacyjnego pisaliśmy w ramach naszego bloga.

Z perspektywy tematyki niniejszego artykułu, najistotniejszy będzie art. 6 ustawy prawo restrukturyzacyjne, zgodnie z którym postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone wobec dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością. Ustawa wprost odnosi się do definicji dłużnika niewypłacalnego określonej w prawie upadłościowym, wprowadzając jednocześnie w ust. 3 opis stanu zagrożenia niewypłacalnością, zgodnie z którym: “przez dłużnika zagrożonego niewypłacalnością należy rozumieć dłużnika, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.”

Sprawdź również: kancelaria restrukturyzacyjna

Jak widać, użyte we wspomnianej jednostce redakcyjnej pojęcie pozostaje nieostre, co pozostaje większe pole dla osób zarządzających przedsiębiorstwem do podjęcia decyzji. Należy to ocenić pozytywnie, bowiem sytuację ekonomiczną danego przedsiębiorstwa należy oceniać indywidualnie oraz w kontekście segmentu rynku, w którym funkcjonuje. Świadomy przedsiębiorca nie powinien tylko reagować na już występujące problemy, bowiem zmiana struktury organizacyjnej, oferowanego produktu lub usług, może zajmować czas i środki, a tych często brakuje. Warto zatem antycypować i planować, chociaż oczywiście w tak dynamicznym środowisku jak obecnie pozostaje to obiektywnie utrudnione. Odpowiednio dobrana restrukturyzacja może zaś dać przestrzeń do przeprowadzenia koniecznych zmian.

FAQ:

Kiedy firma jest niewypłacalna?

Co do zasady firma staje się niewypłacalna gdy utraciła zdolność do regulowania swoich zobowiązań lub, z wyłączeniem jednoosobowych działalności gospodarczych, zobowiązania przekraczają wartość majątku a stan ten utrzymuje się dłużej niż 24 miesiące.

Co się dzieje gdy firma ogłasza upadłość?

O skutkach ogłoszenia upadłości pisaliśmy w ramach naszego bloga. Skutki te pozostają na tyle rozległe, że warto zaznajomić się z całym artykułem w tym przedmiocie.

Co po upadłości firmy?

Po ogłoszeniu upadłości, w uproszczeniu, przeprowadza się likwidację majątku dłużnika oraz ustala plan spłaty celem spłaty zadłużeń w jak największej części.

Co to znaczy niewypłacalność?

Niewypłacalność to stan zdefiniowany w art. 11 prawa upadłościowego i odnoszący się do utraty zdolności regulowania zobowiązań lub stosunku majątku do zobowiązań.