W dniu 20.07.2023 r. Sąd Rejonowy w Warszawie ogłosił upadłość Getin Noble Banku, jako syndyka wyznaczono Pana Marcina Kubiczka. To wydarzenie, antycypowane zarówno przez kredytobiorców jak i profesjonalistów, pozostaje niewątpliwie precedensowym. Pierwszy raz bowiem ogłoszono upadłość podmiotu z tak obfitym portfelem wierzytelności, co do których trwają postępowania sądowe związane z potencjalną nieważnością umowy kredytowej oraz/lub jej rozliczeniem. Szacuje się, że zawisłych spraw o zapłatę przeciwko Getin Noble Bank jest ponad 10.000. Co upadłość Getinu oznacza dla kredytobiorców? Postaram się skrótowo omówić to poniższym wpisem. Odnotujmy jednak, że problematyka ta jest złożona.
Sprawdź również: kancelaria restrukturyzacyjna
Upadek Getin Noble Bank a kredyt
Na wstępie wyjaśnijmy, że sama upadłość banku nie wpływa na ważność umowy kredytowej. Kredytobiorca pozostaje dalej zobowiązany, jedynie nie wobec kredytodawcy, a wobec masy upadłości. Wychodzenie zatem z założenia, że nie musimy już regulować rat kredytowych pozostaje błędne. Co innego, jeżeli w uprzednio założonej sprawie o unieważnienie umowy kredytowej sąd wydał zabezpieczenie w tym przedmiocie. Skoro zatem nie będziemy zwolnieni z zobowiązania na skutek samego ogłoszenia upadłości to co powinniśmy zrobić?
Zgłoszenie wierzytelności wobec Getin Noble Bank
Najważniejsza rzecz to zgłoszenie wierzytelności. Wierzyciel osobisty upadłego, który chce uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym, jeżeli niezbędne jest ustalenie jego wierzytelności, powinien w terminie oznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości zgłosić syndykowi swoją wierzytelność za pośrednictwem systemu teleinformatycznego KRZ. Wierzytelność kredytobiorcy z tytułu zwrotu świadczenia nienależnego wpisuje się w powyższą regułę – o ile powstała przed ogłoszeniem upadłości Termin na zgłoszenie – 30 dni od dnia obwieszczenia w Rejestrze (KRZ), czyli w tym przypadku do końca 19.08.2023 r. Zgłoszenie to jest wolne od opłat o ile następuje w terminie. Zgłoszenie następuje poprzez formularz udostępniony w systemie teleinformatycznym, przez co wymaga wymaga uprzedniego założenia konta w systemie. Nie musimy na tym etapie przedkładać dokumentów uzasadniających zgłoszenie, jednak wszystkie dowody na jego poparcie muszą niewątpliwie być zgłoszone na tym etapie.
Niezbędne elementy zgłoszenia:
- oznaczenie wierzyciela,
- oznaczenie wierzytelności,
- dowody potwierdzające wierzytelność,
- kategoria wierzytelności,
- oznaczenie zabezpieczeń związanych z wierzytelnością,
- oznaczenie przedmiotu zabezpieczenia, jeżeli dotyczy wierzyciela rzeczowego,
- stan sprawy, jeżeli prowadzone jest postępowanie sądowe lub administracyjne,
- nr rachunku bankowego wierzyciela.
Oczywiście jeśli zgłoszenia dokonuje pełnomocnik to koniecznym jest dodatkowo przedłożenie pełnomocnictwa uprawniającego do reprezentowania wierzyciela w toku postępowania upadłościowego.
Potrącenie
Dodatkowo, w sprawie upadłości Getin Noble Banku, koniecznym jest dodatkowo złożenie oświadczenia o potrąceniu zgłaszanej wierzytelności z wierzytelnością upadłego (banku) z tytułu zwrotu wypłaconego kapitału. Zgodnie bowiem z prawem upadłościowym Wierzyciel, który chce skorzystać z prawa potrącenia, składa o tym oświadczenie nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności. Jeśli nie zgłosimy potrącenia i przestaniemy spłacać kredyt, syndyk może wystąpić przeciwko nam z powództwem o zapłatę.
Warto zacytować element wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14.01.2021 r., sygn. akt I CSKP 10/21:
“Nie jest skuteczne powołanie się na potrącenie wierzytelności w procesie wytoczonym przez syndyka wierzycielowi upadłościowemu, który nie zgłosił potrącenia wraz ze zgłoszeniem wierzytelności do masy upadłości, nawet wówczas gdy wierzyciel ten nie miał świadomości, że w dacie ogłoszenia upadłości był dłużnikiem upadłego.”
Stąd poprawne sporządzenie zgłoszenia wierzytelności pozostaje tak istotne. Ewentualne jego braki mogą bowiem skutkować negatywnymi konsekwencjami na dalszym etapie postępowania upadłościowego. Dodatkowo o ile na odzyskanie środków od upadłego kredytodawcy pozostaje wątpliwe, o tyle zadaniem syndyka byłoby poprawne zarządzanie masą upadłości i kierowanie spraw o zapłatę tam, gdzie kredytobiorca nie zabezpieczył poprawnie swojego interesu.
Sprawy o unieważnienie umowy kredytowej a upadłość banku
W tym momencie powstaje istotne zagadnienie: otóż roszczenie o ustalenie nieważności nie podlega zgłoszeniu w postępowaniu upadłościowym. Oznacza to zatem, iż droga sądowa w tym przedmiocie pozostaje dalej otwarta w zwykłym trybie, a ewentualne rozstrzygnięcie sądu powinno co do zasady być brane pod uwagę poprzez uzupełnienie listy wierzytelności (do ostatecznego planu podziału). Wydaje się również, iż nie ma przeszkód, aby to w toku tego postępowania sąd wydał zabezpieczenie o braku konieczności regulowania rat kredytowych, którym syndyk pozostawałby związany (pozostawałby zresztą stroną sporu). Nie sposób jednak obecnie przewidzieć jaka będzie praktyka procesowa samego syndyka w sprawach frankowych. Rozsądnym wydaje się zatem podjęcie działań zarówno w zakresie zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym i równolegle złożenie pozwu o unieważnienie umowy kredytowej. Wszelkie roszczenia ewentualne składane w toku “zwyczajnej” sprawy frankowej a stanowiące już roszczenie pieniężne odpadają, bowiem pozostają wyłączną domeną postępowania upadłościowego.
Podsumowanie
Na obecnym etapie najważniejszym jest poprawne zgłoszenie wierzytelności. Mamy na to czas do 19.08.2023 r. Zgłoszenie powinno zawierać skonkretyzowanie naszego roszczenia oraz dowody na jego poparcie i oświadczenie o potrąceniu. Zgłoszenia dokonujemy przez system KRZ. W kolejnych wpisach opiszemy co zrobić jeśli zgłaszamy wierzytelność po terminie, oraz co zrobić jeśli syndyk nie uzna wierzytelności.
Mateusz Jabłoński
Prezes Zarządu, adwokat, kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny