Syndyk oraz komornik to postacie znane większości wierzycieli i dłużników. Wierzycielom kojarzą się przede wszystkim z odzyskiwaniem należności, zaś dłużnikom z ich egzekwowaniem i to niejednokrotnie przy zastosowaniu przymusu. Czy faktycznie w rzeczywistości syndyk i komornik pełnią analogiczną rolę i mają takie same uprawnienia? Te zagadnienia będą przedmiotem analizy w niniejszym artykule.
Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Restrukturyzacyjna Wrocław
Rola syndyka i komornika
Prawdą jest, że syndyk i komornik pełnią podobną rolę w tym sensie, że dążą do likwidacji majątku dłużnika po to, aby przekazać wierzycielom uzyskane z tego tytułu kwoty. Każdy z nich podlega jednak odmiennemu reżimowi prawnemu, co oznacza, że każdy z nich pełni swoją funkcję w innym postępowaniu.
Uprawnienia syndyka regulują przede wszystkim przepisy Prawa upadłościowego, podczas gdy uprawnienia komornika regulują przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Oznacza to, że zarówno cel, jak również sposób działania syndyka i komornika determinują przepisy ustaw, które regulują dane postępowanie. Stąd też wynikają istotne różnice pomiędzy uprawnieniami każdego z nich.
Uprawnienia syndyka, a uprawnienia komornika
Choć tak jak wcześniej wspomniano syndyk i komornik pełnią podobną rolę to ich uprawnienia znacznie się różnią.
Komornik jest organem egzekucyjnym. Podejmuje działania w oparciu o tytuł wykonawczy – najczęściej wydany przez sąd i zaopatrzony w klauzulę wykonalności nakaz zapłaty albo wyrok. Co więcej, komornik co do zasady (choć nie zawsze) podejmuje działania na wniosek konkretnego wierzyciela i prowadzi działania egzekucyjne po to, aby wyegzekwować od dłużnika spłatę zindywidualizowanej wierzytelności. Wszystkie działania komornika są zatem przede wszystkim nakierowane na interes konkretnego wierzyciela.
Syndyk jako pozasądowy organ postępowania upadłościowego - w dużym uproszczeniu - zastępuje dłużnika w działaniach obejmujących zarząd jego majątkiem i dokonuje jego sprzedaży. Z tego względu z chwilą otwarcia postępowania upadłościowego dłużnik musi wydać syndykowi cały majątek i od tego momentu nie może już nim samodzielnie zarządzać. Wówczas tylko i wyłącznie syndyk może podejmować działania zmierzające do zaspokojenia wszystkich wierzycieli danego dłużnika, a nie tylko jednego, konkretnego wierzyciela. Syndyk działa zatem w interesie wszystkich uczestników postępowania upadłościowego.
Syndyk a zajęcie komornicze
Z tego względu, że syndyk i komornik realizują podobne cele, ich wspólne działanie wykluczają przepisy prawa. Wykluczenie to nie ma jednak charakteru zupełnego. W teorii jest bowiem możliwa sytuacja, w której syndyk prowadzi działania w ramach postępowania upadłościowego, a komornik w tym samym czasie prowadzi postępowanie egzekucyjne. Możliwość prowadzenia czynności przez komornika jest natomiast wówczas ograniczona jedynie do tych składników majątku, które nie wchodzą w skład masy upadłości.
Zasadą jest jednak, że wraz uprawomocnieniem się postanowienia o ogłoszeniu upadłości umorzeniu podlegają wszystkie postępowania egzekucyjne dotyczące masy upadłości. Oznacza to między innymi, że w toku postępowania upadłościowego wykluczone jest podejmowanie przez komornika jakichkolwiek działań, w tym dokonywanie nowych zajęć komorniczych. Komornik ma obowiązek umorzyć postępowania egzekucyjne. Wraz z otwarciem postępowania upadłościowego wszystkie czynności dotyczące majątku dłużnika i jego sprzedaży podejmuje syndyk. Z tego powodu w dużym uproszczeniu można powiedzieć, że postępowanie upadłościowe ma pierwszeństwo przed postępowaniem egzekucyjnym.
Q&A
Czy syndyk jest gorszy od komornika?
Każda z tych funkcji została stworzona po to, aby zrealizować cele innego postępowania uregulowanego ustawowo – postępowania upadłościowego albo postępowania egzekucyjnego. Zarówno te postępowania, jak również funkcja komornika i syndyka różnią się między sobą, wobec czego przyrównywanie ich do siebie jawi się jako bezcelowe.
Co lepsze syndyk czy komornik?
Wartościowanie roli syndyka i komornika jest pozbawione uzasadnienia. Zarówno syndyk, jak również komornik zmierzają do zaspokojenia interesów uczestników postępowania, w którym syndyk, czy też komornik pełni swoją funkcję. Każdy z nich działa na podstawie i w granicach przepisów prawa, a podejmowane przez nich czynności wyznaczają cele postępowania.
Co lepsze komornik czy upadłość?
Komornik co do zasady prowadzi postępowanie celem wyegzekwowania konkretnej należności wierzyciela. Egzekucja może być prowadzona przez komornika z jednego bądź też kilku składników majątku dłużnika (w zależności od wysokości egzekwowanej należności oraz wartości majątku). Upadłość co do zasady obejmuje natomiast wszystkich wierzycieli danego dłużnika, a w jej ramach postępowania dochodzi do likwidacji całego majątku dłużnika.
Czy syndyk może umorzyć długi?
Podstawowym celem postępowania upadłościowego, w którym występuje syndyk, jest spłata wierzycieli poprzez likwidację majątku dłużnika, nie zaś umorzenie długów. Istnieją jednak przypadki, kiedy po zakończeniu postępowania upadłościowego część niespłaconego zadłużenia może zostać umorzona przez sąd na wniosek dłużnika. Przypadki te są szczegółowo uregulowane w prawie upadłościowym.
Kinga Fechter
Adwokat
