Macierzyństwo często wiąże się nie tylko z ogromną radością, lecz także z ogromnym stresem. Dodatkowy czynnik stresujący może stanowić sytuacja, w której urlop macierzyński zbiega się z ogłoszeniem upadłości przez zatrudniającego przedsiębiorcę.
Utrata pracy w ciąży bądź na urlopie macierzyńskim
Prawo pracy stanowi regulację, która w szczególny sposób otacza ochroną określone grupy podmiotów m.in. kobiety w ciąży bądź osoby, które przebywają na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym. Przepisy te nie obejmują swoim zakresem pracownic zatrudnionych na okres próbny określony na długość trwania jednego miesiąca.
Ochrona ta podlega wyłączeniu w sytuacji ogłoszenia przez pracodawcę upadłości bądź likwidacji przedsiębiorstwa. W związku z powyższym umowa o pracę osób przebywających na urlopie macierzyńskim lub kobiet będących w ciąży może zostać rozwiązana zgodnie z prawem. Jednocześnie urlop macierzyński zostaje przerwany z dniem, w którym ustaje stosunek pracy. Nie oznacza to jednak równoczesne przerwanie prawa do świadczeń z tego tytułu. Kiedy faktem staje się upadłość firmy, a zasiłek macierzyński jest należny jest w wysokości 100% podstawy zasiłku. Odmienne staje się obliczanie sposobu naliczania podstawy. Wysokość zasiłku macierzyńskiego po likwidacji firmy będzie więc zależna od wysokości podstawy.
Likwidacja oddziału, a ciąża pracownicy
Ochrona w zakresie niemożności wypowiedzenia umowy o pracę pracownicy w ciąży nie doznaje ograniczeń w przypadku, w którym likwidacja przedsiębiorstwa dotyczy jedynie jego oddziału. Likwidacja jednego z oddziałów funkcjonowania nie jest bowiem tożsama z likwidacją przedsiębiorstwa. Dopiero likwidacja przedsiębiorstwa stanowi podstawę do wyłączenia zastosowania określonych przepisów.
Likwidacja stanowiska pracy a ciąża
Za niedopuszczalne należy uznać wypowiedzenie umowy o pracę pracownicy będącej w ciąży lub też na urlopie macierzyńskim. Ochrona w zakresie niemożności wypowiedzenia umowy o pracę zostaje zachowana.
L4 a upadłość firmy
W sytuacji, w której pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim, a więc zwanym potocznie „l4” jego nieobecność w pracy jest usprawiedliwiona W tym okresie niedopuszczalne jest wypowiedzenie umowy o pracę, o ile nie upłynął okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Pamiętać jednak należy, iż pracodawca który ogłosił upadłość lub znalazł się w stanie likwidacji przedsiębiorstwa posiada on uprawnienie do wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi przebywającemu na urlopie albo w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w tym l4.
Jeżeli więc po stronie pracownicy pojawi się wątpliwość „Jestem na l4, a firma się zamyka- co będzie dalej?”, należy przede wszystkim nie wpadać w panikę. Warto sprawdzić czy firma znajduje się w stanie upadłości czy też jest w restrukturyzacji, bowiem restrukturyzacja nie wywołuje tożsamych skutków dla pracowników. Z tej perspektywy wartym rozważenia przez przedsiębiorcę jest wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego w odpowiednim momencie i uniknąć konieczności ogłoszenia upadłości.
Q&A
Czy można zamknąć działalność mając pracownika na urlopie macierzyńskim?
Tak. Istnieje możliwość ogłoszenia upadłości i likwidacji przedsiębiorstwa nawet w sytuacji, w którym w zatrudnieniu pozostają osoby przebywające na urlopie macierzyńskim.
Co z urlopem po likwidacji firmy?
W sytuacji rozwiązania stosunku pracy urlop wypoczynkowy przekształca się w ekwiwalent pieniężny za przysługujący za niewykorzystany urlop. W zakresie urlopu macierzyńskiego wskazać należy, iż zostaje on swoiście przerwany, co nie wyłącza jednakże prawa do korzystania ze związanych z nim świadczeń.
Czy ZUS wypłaca zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia?
Tak. Za pozostały okres urlopu świadczenie wypłaci ZUS.
Czy można zwolnić pracownika w trakcie urlopu rodzicielskiego?
Co do zasady nie ma takiej możliwości, jednakże prawo przewiduje określone wyjątki od tej regulacji, m.in. ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy oraz wystąpienie przesłanek, które uzasadniają dyscyplinarne zwolnienie pracownika.
Magdalena Jabłońska
Partner, adwokat , doradca restrukturyzacyjny
