Spis treści
Postępowanie sanacyjne jest rodzajem postępowania restrukturyzacyjnego, które w swoim założeniu oprócz zawarcia układu z wierzycielami zakłada również podjęcie działań faktycznych, w pewnym sensie ingerujących w strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa. Ten tryb postępowania opisaliśmy bardziej szczegółowo tutaj, w tym wpisie chcielibyśmy skupić się na relacji postępowania egzekucyjnego do otwartej sanacji.
Postępowanie sanacyjne a postępowanie sądowe
Przed przedstawieniem zarysu tematyki stanowiącej główną oś tego artykułu, warto zarysować relację w zestawieniu: postępowanie sanacyjne a postępowanie sądowe. Zgodnie z art. 210 prawa restrukturyzacyjnego otwarcie postępowania sanacyjnego nie wyłącza możliwości wszczęcia przez wierzyciela postępowań sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych i przed sądami polubownymi w celu dochodzenia wierzytelności podlegających umieszczeniu w spisie wierzytelności. Koszty postępowania obciążają wszczynającego postępowanie, jeżeli nie było przeszkód do umieszczenia wierzytelności w całości w spisie wierzytelności. Pozostaje to ogólna zasada prawa restrukturyzacyjnego, mająca swoje zastosowanie również w innych przewidzianych ustawą trybach. Z perspektywy przedmiotowego wpisu należy jedynie odnotować, że takie postępowanie powinno być prowadzone już przeciwko zarządcy, działającemu w imieniu własnym ale na rzecz dłużnika.
Postępowanie sanacyjne a postępowanie egzekucyjne
Z dniem otwarcia postępowania sanacyjnego mienie dłużnika staje się masą sanacyjną. Jednocześnie, na mocy art. 312 ust. 1 prawa restrukturyzacyjnego “Postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku dłużnika wchodzącego w skład masy sanacyjnej wszczęte przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania. Na wniosek dłużnika lub zarządcy sędzia-komisarz postanowieniem stwierdza zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Postanowienie doręcza się również organowi egzekucyjnemu.”
To właśnie ww. jednostka redakcyjna w swoich kolejnych ustępach zawiera elementarne założenia ochrony majątku dłużnika przed przymusowym zabezpieczaniem lub egzekwowaniem należności wierzycieli. Przez czas trwania postępowania niedopuszczalnym jest bowiem skierowanie egzekucji do majątku dłużnika, ani ustanowienie na nim zabezpieczenia. Pobrane przez komornika a nieprzekazane jeszcze wierzycielowi kwoty przekazuje się do masy sanacyjnej. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że ograniczenia egzekucji dotyczą zarówno wierzytelności objętych z mocy prawa układem, jak i tych, które zostały nim objęte za zgodą wierzyciela. Jednak ograniczenia te nie determinują upadku samych zabezpieczeń.
Co więcej, art. 312 ust. 5 wyłącza spod ww. ochrony egzekucję świadczeń alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci oraz z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę. W pozostałym zakresie zaś ochrona majątku dłużnika jest pełna. Postępowanie sanacyjne, acz w kluczowym zakresie również postępowanie układowe, przyspieszone postępowanie układowe i postępowanie o zatwierdzenie układu, stwarza zatem przestrzeń do odzyskania obrotów w przedsiębiorstwie oraz wdrożenia środków restrukturyzacyjnych. Zresztą, do brzmienia art. 312 bezpośrednio odwołuje się art. 226e prawa restrukturyzacyjnego, opisujący środki ochronne w ramach postępowania o zatwierdzenie układu, jednak, co istotne, dla jego zastosowania koniecznym jest na mocy art. 226d uprzednie dokonanie obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego (możliwym jest bowiem przeprowadzenie postępowania o zatwierdzenie układu bez dokonywania ww. obwieszczenia, jednak bez związanej z nim ochrony).
Na czym polega postępowanie sanacyjne?
Postępowanie sanacyjne polega na restrukturyzacji przedsiębiorstwa przez zarządcę i pod nadzorem sędziego komisarza poprzez zawarcie układu z wierzycielami oraz przeprowadzenie działań sanacyjnych - zmian w strukturze przedsiębiorstwa.
Czy postępowanie egzekucyjne jest postępowaniem sądowym?
Postępowanie egzekucyjne nie jest postępowaniem sądowym, a pozostaje co do zasady prowadzonym przez komornika sądowego postępowaniem mającym na celu zrealizowanie uzyskanego uprzednio przez wierzyciela tytułu wykonawczego, poprzez przymusowe wyegzekwowanie świadczenia.
Czy restrukturyzacja wstrzymuje komornika?
Co do zasady tak, postępowanie restrukturyzacyjne skutkuje w zdecydowanej większości przypadków zawieszeniem z mocy prawa trwających postępowań egzekucyjnych oraz zakazem wszczynania nowych egzekucji z majątku dłużnika w czasie trwania postępowania.
Czy postępowanie o zatwierdzenie układu zawiesza egzekucję?
Postępowanie o zatwierdzenie układu skutkuje zawieszeniem z mocy prawa egzekucji jeśli w jego toku doszło do dokonania obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego.
Michał Woźniak
Aplikant adwokacki, Menedżer Zespołu ds. Restrukturyzacji i Upadłości