Pisaliśmy już o postępowaniu upadłościowym jako rzeczywistej opcji na poradzenie sobie ze stanem niewypłacalności. Świadomość prawna naszego społeczeństwa szczęśliwie wzrasta i złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie wiąże się już ze stygmatyzacją. Warto zatem przypomnieć podstawowe etapy postępowania upadłościowego.
Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Restrukturyzacyjna Wrocław
Umorzenie długu a proces upadłości w Polsce
Zasadniczo należy wyróżnić dwa tryby postępowania upadłościowego:
- prowadzone w stosunku do przedsiębiorców
- prowadzone w stosunku do konsumentów.
Obywa różnią się podstawowym zamysłem, którym jest albo spłata wierzycieli w jak największym stopniu poprzez likwidację majątku, w drugim zaś oddłużenie upadłego.
Niezależnie jednak od trybu możemy mówić co do zasady o następujących etapach postępowania upadłościowego:
- postępowanie w sprawie o otwarcie postępowania,
- postępowanie po otwarciu upadłości/likwidacja masy upadłości,
- plan spłaty wierzycieli,
- umorzenie pozostałych należności.
Postępowanie upadłościowe krok po kroku
Pierwszy z ww. etapów rozpoczynany jest na wniosek złożony przez Dłużnika i trwa do momentu otwarcia postępowania upadłościowego przez sąd. Oznacza to zatem, że dopiero wtedy możemy mówić o pozostawaniu w stanie upadłości.
Po otwarciu postępowania upadłościowego dochodzi do sporządzenia listy wierzytelności (w upadłości konsumenckiej element ten nie występuje) i sporządzenia planu likwidacji masy upadłości. Nowe długi po ogłoszeniu upadłości również bierze się pod uwagę, uzupełniając listę wierzytelności.
Likwidacja masy upadłości to w uproszczeniu zbycie praw majątkowych dłużnika wchodzacych do masy upadłości, celem późniejszego rozdysponowania uzyskanych środków na koszty postępowania i w ramach planu podziału funduszy pomiędzy wierzycieli.
Po wykonaniu ostatecznego planu podziału sąd zakańcza postępowanie upadłościowe. Wtedy to, na wniosek dłużnika złożony w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o zakończeniu postępowania upadłościowego upadły będący osobą fizyczną może złożyć wniosek o ustalenie planu spłaty wierzycieli i umorzenie pozostałej części zobowiązań. W wyjątkowych sytuacjach wniosek ten może również dotyczyć umorzenia pozostałych zobowiązań bez ustalania planu spłaty.
Dopiero po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty i umorzeniu zobowiązań upadłego. Z perspektywy dłużnika zatem to dopiero to orzeczenie jest kończącym proces upadłościowy i decydującym o umorzeniu.
Umorzenie długu w upadłości konsumenckiej
Umorzenie zobowiązań w upadłości konsumenckiej przebiega na analogicznych zasadach. Z m. in. tą różnicą, że po upływie terminu do zgłaszania wierzytelności i przeprowadzeniu likwidacji majątku wchodzącego w skład masy upadłości syndyk składa sądowi projekt planu spłaty wierzycieli z uzasadnieniem albo informację, że zachodzą przesłanki do umorzenia zobowiązań bez ustalania planu spłaty. Ma to miejsce jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Potencjalny nakaz zapłaty wydany po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej również będzie brany pod uwagę, powinien jednak być zgłoszony syndykowi do czasu ustalania planu podziału.
Umorzenie długów - po ilu latach?
Całość procesu upadłościowego na pewno należy mierzyć w latach. Szacowany przez nas okres, wliczając w to konieczność sporządzenia i rozpatrzenia wniosku, likwidację majątku oraz plan spłaty, może wynosić od 4 do nawet 9 lat. Mimo wszystko pozostaje to realny horyzont czasowy do oswobodzenia się ze starych długów, a plan spłaty wyznaczany jest na ponad 3 lata tylko w razie doprowadzenia do stanu niewypłacalności w skutek rażącego niedbalstwa lub celowego działania.
Co z długami po umorzeniu postępowania upadłościowego?
Umorzenie postępowania upadłościowego skutkuje zniesieniem wszystkich jego skutków. Długi pozostają zatem w dotychczasowej wysokości oraz wzrastają o kolejne odsetki oraz koszty.
Jakie długi nie wchodzą do upadłości konsumenckiej?
Nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar oraz środków kompensacyjnych orzeczonych w wyroku karnym, oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu
Czy po upadłości konsumenckiej anulują się długi?
Tak, z wyjątkami określonymi w art. 491[21] ust. 2, których listę przedstawiamy powyżej.
Co sprawdza sąd przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej?
Przed ogłoszenie upadłości konsumenckiej sąd weryfikuje jedynie wymogi formalne wniosku, prawidłowo sporządzony wniosek o upadłość konsumencką determinuje zatem otwarcie postępowania.
Mateusz Jabłoński
Prezes Zarządu, adwokat, kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny
