Umorzenie długu, a konsekwencje podatkowe

Umorzenie długu, a konsekwencje podatkowe

Spis treści

Umorzenie długu

Umorzenie długu to zwolnienie dłużnika od obowiązku zapłaty na rzecz wierzyciela. Do umorzenia może dojść w sposób dobrowolny – decyzją samego wierzyciela, jak i niezależny od jego woli gdy o umorzeniu całości lub części zobowiązania zadecyduje Sąd.

Zgodnie z art. 508 k.c. zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Jest to zatem umowa zawarta pomiędzy dwiema stronami stosunku zobowiązaniowego. Wierzyciel może złożyć takie oświadczenie z własnej inicjatywy bądź też na wniosek dłużnika. Dla skuteczności takiej umowy musi jednak dojść do przyjęcia oświadczenia przez samego dłużnika, tj. musi je otrzymać oraz nie może go kwestionować.

Strony mogą dowolnie kształtować zakres takiego zwolnienia. Może ono odbyć się nieodpłatnie, bądź też odpłatnie tj. za zapłatą umówione części zobowiązania. Taka umowa może być również zawarta pod warunkiem jak i z zastrzeżeniem terminu. Ważne by oświadczenie wierzyciela dotarło do dłużnika oraz by przedmiotem umowy nie było „odnowienie” (nowacja) uregulowana w art. 506 k.c.

Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Restrukturyzacyjna Wrocław

Odmiennym zdarzeniem jest umorzenie zobowiązań dłużnika na podstawie orzeczenia Sądu. Takim orzeczeniem może być chociażby umorzenie zobowiązań w postępowaniu upadłościowym. Zgodnie z art. 2 ustawy prawo upadłościowe, postępowanie uregulowane ustawą wobec osób fizycznych należy prowadzić również tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym. Każdorazowo jednak, umorzenie może dotyczyć należności, które nie zostały zaspokojone w toku postępowania upadłościowego oraz po uprzednim ustaleniu i wykonaniu planu spłaty – chyba że sytuacja upadłego w sposób oczywisty wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli.

Wypada również wskazać na umorzenie zobowiązań do jakiego może dojść w wyniku postępowania restrukturyzacyjnego. Umorzenie będzie następstwem wykonania układu przyjętego przez Wierzycieli, a następnie zatwierdzonego przez Sąd. Propozycje układowe mogą przewidywać częściową spłatę zobowiązań, a tym samym umorzenie pozostałej części. Podobnie jednak jak w przypadku postępowania upadłościowego umorzenie będzie dopiero następstwem dokonanych spłat wierzycieli – według warunków wskazanych w przyjętym i zatwierdzonym układzie. Choć układ musi zostać uprzednio przyjęty przez wierzycieli, to jednak takie przyjęcie nie musi nastąpić w drodze jednomyślności.

Czy umorzenie długu stanowi przychód?

Zakres tego co jest przychodem, a co nim nie jest wynika wprost z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 14 ust. 2 pkt 6 oraz ust. 3 pkt 6) oraz z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust 1 pkt 3 oraz ust. 4 pkt 8). Zgodnie brzmieniem tychże ustaw przychodem z działalności gospodarczej są wartości umorzonych lub przedawnionych zobowiązań – za wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. Przychodem nie są jednak kwoty stanowiącej równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem upadłościowym.

Umorzenie długu a konsekwencje podatkowe

Do umorzenia zobowiązań dochodzi w chwili zawarcia umowy, o której mowa w pierwszej części niniejszego artykułu. Chwila umorzenia zobowiązania jest jednocześnie chwilą powstania przychodu i odpowiednio obowiązku podatkowego. Po stronie wierzyciela powstaje strata, zaś po stronie dłużnika odpowiednio przysporzenie majątkowe.

Warto jednak zastrzec, że dla wierzyciela umorzone zobowiązanie dłużnika nie będzie kosztem uzyskania przychodu – chyba, że owa wierzytelność była już uprzednio (w całości lub w części) zaliczona jako przychód należny – do wysokości zarachowanej kwoty (patrz. art. 23 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Q&A

Wpływ umorzenia zobowiązań na podatek dochodowy

Umorzenie długu rodzi po stronie dłużnika obowiązek podatkowy, gdyż umorzone zobowiązanie stanowi przychód dłużnika.

Czy umorzenie długu podlega opodatkowaniu?

Tak. Umorzone zobowiązanie stanowi podstawę wymiaru podatku dochodowego.

Czy umorzona pożyczka jest przychodem podatkowym?

Tak. Wynika to wprost z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Czy umorzenie należności jest kosztem podatkowym?

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dopuszczają zaliczenie przez wierzyciela umorzonej wierzytelności jako koszty uzyskania przychodu tylko jeżeli wcześniej sama wierzytelność była zaliczona jako przychód należny.

Czy umorzone odsetki stanowią przychód podatkowy?

Raczej tak, choć istnieje również pogląd odmienny. Obecnie na znaczeniu zyskuje interpretacja organów podatkowych zgodnie z którą naliczone odsetki za zwłokę – posiadające skonkretyzowaną wartość, w przypadku umorzenia zobowiązania stanowią wymierne przysporzenie dłużnika.

Michał Woźniak Woźniak

Michał Woźniak

aplikant adwokacki

POTRZEBUJESZ POMOCY?
WYPEŁNIJ FORMULARZ LUB ZADZWOŃ DO NAS 508 371 371

Nasza misja

Kancelaria została utworzona z myślą o świadczeniu usług dla przedsiębiorców i konsumentów, którzy borykają się z problemami z płynnością finansową. Nasz zespół składa się z różnorodnych profesjonalistów, w tym licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego, adwokatów, doradców biznesowych i podatkowych oraz byłych pracowników sektora bankowego. Posiadamy znaczne doświadczenie w obszarach związanych z ochroną praw dłużników, wierzycieli oraz poprawą płynności finansowej przedsiębiorstw. Misją naszej kancelarii jest udzielanie pomocy przedsiębiorcom i konsumentom w uniknięciu niewypłacalności, jednocześnie dążąc do zrozumienia i uwzględnienia interesów wierzycieli. W kwestiach związanych ze spłatą zadłużenia istnieje zawsze rozwiązanie – kluczem jest odpowiednie doświadczenie i wiedza w jego odnalezieniu.
Mateusz Jabłoński

Numer licencji: 1586

SPRAWDŹ CERTYFIKAT

Sprawdź ile możesz zyskać na restrukturyzacji firmy!

DARMOWY KALKULATOR RESTRUKTURYZACJI