Restrukturyzacja a ulga za złe długi

Ulga za złe długi pozwala skorygować należności podatkowe z uwagi na brak uzyskania płatności od kontrahenta. W uproszczeniu zatem dotyczy to sytuacji, w której dokument księgowy został wystawiony przez przedsiębiorcę i zaksięgowany, a niestety nieopłacony przez drugą stronę zobowiązania. Podatnik w takiej sytuacji może skorzystać z ulgi na złe długi. Rozwiązanie to w pierwotnej wersji dotyczyło jedynie podatku VAT, jednak obecnie obejmuje również PIT i CIT.

Kiedy można zastosować ulgę za złe długi?

Korekta może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie. Wierzyciel informuje o korekcie właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego w deklaracji podatkowej, w której dokonuje tej korekty.

Dokonanie korekty przez wierzyciela implikuje konieczność stosownej modyfikacji rozliczenia księgowego po stronie dłużnika. Ulga za złe długi rodzi zatem konieczność zmiany księgowania zarówno u wierzyciela jak i dłużnika.

Zasadniczo, bazując na art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, wyróżniamy dwie sytuacje:

1. gdy na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej wierzyciel pozostaje zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, a należność określona fakturą nie jest przedawniona,
2. w przypadku dostawy na rzecz podmiotu niezarejestrowanego jako podatnik VAT, jeżeli:

●       wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego

●       lub wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym

●       lub wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów;

Analogiczne zasady przewidziane są zarówno dla ulgi za złe długi w podatku VAT, CIT i PIT.

Ulga za złe długi a restrukturyzacja

Wobec możliwości złożenia przez wierzyciela korekty rozliczenia w zakresie ww. podatków, warto rozpatrzyć potencjalny wpływ tego stanu rzeczy na restrukturyzację. NIerzadkie są bowiem w praktyce sytuacje, w których wierzyciel, już w czasie trwania postępowania restrukturyzacyjnego, dokonuje korekty deklaracji VAT i tym samym modyfikuje należność dłużnika. Szczęśliwie spis wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym pozostaje dokumentem dynamicznym i ulegającym modyfikacjom w czasie jego trwania. Możliwym jest zatem jego korekta. Ulga za złe długi, chociażby w zakresie podatku VAT, spowoduje nie tylko zmianę wysokości zadłużenia wobec wierzyciela - kontrahenta (zmniejszenie zadłużenia), ale i korespondujący z tym wzrost zadłużenia wobec Urzędu Skarbowego. O ile dany tryb postępowania restrukturyzacyjnego umożliwia wprowadzenie stosownych zmian przed przystąpieniem do głosowania nad układem, o tyle może stanowić to rzeczywisty problem w ramach postępowania o zatwierdzenie układu.

Ograniczenie czasowe do czterech miesięcy, a trzech od dnia układowego, zawęża możliwość skorygowania rozliczenia księgowego przed przystąpieniem do głosowania. Sama restrukturyzacja nie pozbawia wierzyciela możliwości skorzystania z ulgi za złe długi, jednak z perspektywy wierzyciela publicznoprawnego utrudnia wskazanie wierzytelności na dzień układowy. Sam obieg dokumentacji oraz konieczność wprowadzenia zmian może stanowić istotne utrudnienie, z którym powinien zmierzyć się zarówno dłużnik, jak i doradca restrukturyzacyjny.  Tym bardziej istotnym jest posiadanie przez nadzorcę układu (w ramach postępowania o zatwierdzenie układu) wypracowanych metod szybkiej komunikacji nie tylko z dłużnikiem, ale właśnie z wierzycielami.

Jak odzyskać dług od firmy w restrukturyzacji?

Rola oraz uprawnienia wierzyciela w postępowania restrukturyzacyjnym powinny znaleźć szersze rozwinięcie w odrębnym artykule, niemniej już na tym etapie warto zasygnalizować, iż w celu efektywnego odzyskiwania długów od podmiotu restrukturyzowanego wierzyciel powinien pozostawać aktywny. Sankcją za pasywność jest bowiem objęcie układem jeżeli zostanie skutecznie przegłosowany nawet pod nieobecność niektórych wierzycieli. Tymczasem nadzorca sądowy lub zarządca nie są pełnomocnikami dłużnika, a w swoim postępowaniu powinni ważyć interesy wszystkich uczestników obrotu gospodarczego.

Co do zasady pozostają też zobowiązani udzielać informacji wierzycielowi. Dzięki temu wierzyciel jest w stanie uzyskać szereg ważnych danych o majątku dłużnika, strukturze zadłużenia, ostatecznie zaś o perspektywach przedsiębiorstwa. Odpowiedzialny menadżer powinien bowiem obiektywnie ocenić możliwości przymusowego odzyskania długu od innego podmiotu i zestawić z propozycjami układowymi. Niezmiennie bowiem restrukturyzacja dłużnika ma w swoim założeniu opłacać się wszystkim.

Sprawdź również: KANCELARIA RESTRUKTURYZACYJNA