Uprawnienia i obowiązki syndyka mają ścisły związek z celami oraz przebiegiem postępowania upadłościowego. W ramach tego postępowania upadły podmiot (niezależnie od tego, czy jest to konsument, czy też przedsiębiorca) traci bowiem prawo zarządu swoim majątkiem, który z dniem otwarcia postępowania upadłościowego staje się masą upadłości. Całość zarządu majątkiem upadłego w postępowaniu upadłościowym sprawuje syndyk wyznaczony przez sąd upadłościowy.
W skład masy upadłości wchodzi cały majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez niego w toku postępowania upadłościowego (z pewnymi wyjątkami). Chodzi tu w szczególności o należące do dłużnika nieruchomości, ruchomości, wierzytelności (przykładowo należności od kontrahentów), a także dochody uzyskiwane przez dłużnika (przede wszystkim jego wynagrodzenie za pracę) oraz odziedziczone przez niego spadki.
Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Restrukturyzacyjna Wrocław
Jakie składniki majątku upadłego nie wchodzą do masy upadłości?
Niektóre przedmioty nie wchodzą w skład masy upadłości i tym samym nie zostaną zajęte przez syndyka. W szczególności chodzi tu o rzeczy osobiste, a także przedmioty niezbędne dłużnikowi do życia, pracy czy nauki, podstawowe wyposażenie domu oraz świadczenia pieniężne wolne od zajęć np. alimenty czy świadczenie 500 plus. Syndyk nie zabierze też tych składników majątku, które nie przedstawiają realnej wartości, mogącej przyczynić się do zaspokojenia wierzycieli.
Czy syndyk zajmuje wynagrodzenie upadłego w całości?
Z tego względu, że upadły w postępowaniu upadłościowym musi mieć zapewnione tzw. minimum egzystencji, jego wynagrodzenie za pracę nie podlega zajęciu w całości. Część wynagrodzenia, która nie podlega zajęciu została określona w przepisach Kodeksu pracy.
I tak wskazać należy, że zasadą jest, że do masy upadłości wchodzi połowa wynagrodzenia upadłego, ale każdorazowo należy pozostawić dłużnikowi co najmniej równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę (ustalanego co roku przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia). W tym zakresie ustawodawca przewiduje jednak szereg wyjątków, które dotyczą przykładowo sytuacji, gdy w ramach postępowania upadłościowego mają zostać zaspokojone również należności alimentacyjne. Wówczas wynagrodzenie za pracę upadłego podlega zajęciu w wysokości do trzech piątych.
Warto zaznaczyć, że wspomniane ograniczenia dotyczą jedynie wynagrodzenia za pracę, a zatem mają związek z zatrudnieniem dłużnika w oparciu o umowę o pracę. Wspomnianych wyłączeń nie można rozszerzać na wynagrodzenia z innych umów, jak wynagrodzenia z umów zlecenia czy też umów o dzieło.
Kiedy kończy się rola syndyka?
Rola syndyka kończy się wraz z zakończeniem postępowania upadłościowego, które stwierdza sąd po wykonaniu ostatecznego planu podziału. Planem podziału jest sporządzony przez syndyka i zatwierdzony przez sąd plan rozdysponowania między wierzycieli kwot uzyskanych ze sprzedaży składników majątku dłużnika. Sąd stwierdza zakończenie postępowania upadłościowego także wtedy, gdy w toku postępowania wszyscy wierzyciele zostali zaspokojeni.
Po zakończeniu postępowania upadłościowego dłużnik może złożyć wniosek o ustalenie planu spłaty wierzycieli i umorzenie pozostałej części zobowiązań, które nie zostały zaspokojone w postępowaniu upadłościowym. Odpowiadając w tym miejscu na pytanie ile czasu syndyk może prowadzić plan spłaty wskazać należy, że jest to zależne od okoliczności danej sprawy. Co do zasady jednak, zgodnie z przepisami prawa upadłościowego, plan spłaty powinien obejmować okres nie dłuższy niż 36 miesięcy. W tym zakresie ustawodawca przewiduje jednak szereg wyjątków, w których okres ten może być dłuższy.
Patrząc z perspektywy wierzyciela, długość oczekiwania na wypłatę przez syndyka jest uzależniona od tego, czy dłużnik ma majątek, który zostanie zlikwidowany na potrzeby spłaty wierzycieli. W ramach postępowania upadłościowego syndyk sporządza bowiem plan podziału między wierzycieli kwot uzyskanych ze sprzedaży poszczególnych składników majątku dłużnika. Wykonanie planu podziału następuje natomiast niezwłocznie po jego zatwierdzeniu przez sąd. Terminy wypłaty przez syndyka zależą zatem przede wszystkim od tego czy dłużnik ma majątek, czy jego wartość pozwoli na spłatę wierzycieli i w jakim zakresie.
Do kiedy syndyk zajmuje wynagrodzenie?
Patrząc z perspektywy dłużnika, odpowiedź na pytanie kiedy syndyk schodzi z wynagrodzenia również ma związek z momentem zakończenia postępowania upadłościowego. Wynagrodzenie będzie bowiem zajęte tak długo jak długo trwać będzie postępowanie upadłościowe. Długość postępowania upadłościowego zależy natomiast od tego, czy dłużnik ma majątek oraz od tego, czy i jakie są możliwości spłaty wierzycieli.
Q & A
Po jakim czasie syndyk wypłaca pieniądze?
Moment wypłaty pieniędzy dla wierzycieli jest ściśle związany przede wszystkim z tym, czy dłużnik ma majątek, którego likwidacja pozwoli na spłatę zadłużenia. W ramach postępowania upadłościowego syndyk sporządza bowiem plan podziału między wierzycieli kwot uzyskanych ze sprzedaży składników majątku dłużnika. Wykonanie planu spłaty następuje niezwłocznie po jego zatwierdzeniu przez sąd.
Kiedy kończy się rola syndyka?
Rola syndyka kończy się wraz z zakończeniem postępowania upadłościowego. Zakończenie postępowania upadłościowego może nastąpić poprzez jego umorzenie np. w sytuacji, gdy majątek pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych dłużnika obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Zakończenie postępowania upadłościowego stwierdza również Sąd po wykonaniu ostatecznego planu podziału albo wtedy, gdy w toku postępowania upadłościowego wszyscy wierzyciele zostali zaspokojeni.
Czy syndyk zawsze zajmuje wynagrodzenie?
Zasadą jest, że do masy upadłości wchodzi cały majątek dłużnika, a zatem również jego wynagrodzenie za pracę. Wynagrodzenie za pracę jest przeważnie zajmowane przez syndyka w pierwszej kolejności. Nie podlega ono jednak zajęciu w całości z uwagi na to, że w toku postępowania upadłościowego dłużnik musi mieć zapewnione niezbędne minimum dochodu, które pozwoli mu na utrzymanie się i zaspokojenie podstawowych potrzeb.
Ile syndyk może zabrać z wynagrodzenia 2023?
Co do zasady syndyk może zabrać z wynagrodzenia kwotę stanowiącą nadwyżkę nad ustaloną w danym roku wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zgodnie zaś z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. od dnia 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3490 zł. Od dnia 1 lipca 2023 r. wynosi ono natomiast 3600 zł. W tym zakresie wynagrodzenie za pracę nie podlega zajęciu przez syndyka.
Kinga Fechter
Adwokat
