Spis treści
Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego przez dłużnika prowadzącego działalność gospodarczą stanowi sygnał, że jego przedsiębiorstwo boryka się z problemami finansowymi. Restrukturyzacja nie oznacza jednak automatycznie, że należność wierzyciela nie zostanie spłacona. Nie oznacza to również, że przedsiębiorstwo kończy swoją działalność. Wręcz przeciwnie, restrukturyzacja oznacza wdrożenie przez dłużnika środków mających na celu poprawę kondycji finansowej przedsiębiorstwa i spłatę zadłużenia.
To właśnie w ramach postępowania restrukturyzacyjnego zostaną ustalone nowe warunki spłaty należności. W konsekwencji istotne jest, aby wierzyciel brał czynny udział w tym postępowaniu po pierwsze po to, aby zaznajomić się ze zmianami zachodzącymi w przedsiębiorstwie, a po drugie po to, aby mieć wpływ na ukształtowanie nowych warunków spłaty swojej należności.
Analiza praw i obowiązków wierzyciela w procesie restrukturyzacji zadłużonej firmy
Prawa wierzycieli w postępowaniu restrukturyzacyjnym
Wierzyciele mają prawo aktywnie uczestniczyć w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Obejmuje to w szczególności:
- Zgłaszanie swoich wierzytelności,
- Udział w zgromadzeniach wierzycieli,
- Głosowanie nad propozycjami układowymi,
- Monitorowanie realizacji planu restrukturyzacyjnego i wykonywania układu.
W świetle powyższego uzasadnione jest stwierdzenie, że kluczowym uprawnieniem wierzyciela w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest wzięcie przez niego udziału w głosowaniu wierzycieli nad propozycjami układowymi.
W ramach propozycji układowych dłużnik może zaproponować wierzycielowi nowe warunki spłaty należności, w szczególności rozłożenie należności na raty, ewentualnie dokonanie częściowego jej umorzenia. Rola wierzyciela w restrukturyzacji zadłużonej firmy polega w tym wypadku na oddaniu głosu za układem albo przeciw układowi, po uprzednim dokonaniu oceny ryzyka i korzyści w związku z udziałem w restrukturyzacji.
Obowiązki wierzycieli w postępowaniu restrukturyzacyjnym
Czynny udział wierzyciela w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest jego prawem, a nie obowiązkiem. Należy jednak mieć na względzie, że ani wierzyciele ani dłużnicy nie decydują o tym jakie wierzytelności są objęte postępowaniem restrukturyzacyjnym. Decydują o tym przepisy prawa restrukturyzacyjnego.
Co do zasady wierzyciel ma obowiązek zaakceptowania warunków spłaty ustalonych w postępowaniu restrukturyzacyjnym niezależnie od tego, czy zagłosował oraz niezależnie od tego, czy za głosował za propozycjami układowymi, czy przeciwko nim.
Strategie ochrony interesów wierzyciela w restrukturyzacji
1. Monitorowanie sytuacji finansowej dłużnika
Jednym z istotnych kroków w ochronie interesów wierzyciela jest stałe monitorowanie sytuacji finansowej dłużnika poprzez regularne przeglądy sprawozdań finansowych, analizę bilansów oraz rachunku zysków i strat. Dzięki temu możliwe jest wczesne wykrycie problemów finansowych i odpowiednia reakcja.
2. Zabezpieczenie wierzytelności
Istotnym krokiem jest również zabezpieczenie wierzytelności na wypadek niewypłacalności dłużnika. Może to obejmować:
- Hipotekę na nieruchomościach należących do dłużnika,
- Zastaw na majątku ruchomym,
- Cesję wierzytelności,
- Gwarancje bankowe lub ubezpieczeniowe.
3. Współpraca z dłużnikiem
Skuteczna restrukturyzacja wymaga współpracy pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami. Otwarte i konstruktywne negocjacje mogą bowiem prowadzić do wypracowania korzystnych dla obu stron warunków restrukturyzacji.
5. Korzystanie z pomocy prawnej i doradców restrukturyzacyjnych
Profesjonalna pomoc prawna adwokata lub radcy prawnego może okazać się istotna w procesie restrukturyzacji. Kancelarie specjalizujące się w restrukturyzacji mogą pomóc wierzycielom w ocenie ryzyka, negocjacjach oraz opracowaniu strategii działania.
6. Weryfikacja i egzekwowanie planu restrukturyzacyjnego
Po zatwierdzeniu układu przez sąd, wierzyciele powinni na bieżąco monitorować jego realizację. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub niewywiązywania się z założeń przyjętego przez wierzycieli układu, należy podjąć odpowiednie kroki prawne w celu jego uchylenia.
Negocjacje z dłużnikiem a interesy wierzyciela w procesie restrukturyzacji
Wspólne opracowanie przez dłużnika oraz wierzycieli propozycji układowych może przynieść pożądane skutki w postaci zaakceptowanych przez nich warunków spłaty zadłużenia. Dzięki temu restrukturyzacja zakończy się powodzeniem i układ zostanie przyjęty przez wierzycieli, co zwiększy prawdopodobieństwo ich zaspokojenia.
Konsekwencje postępowania restrukturyzacyjnego dla wierzyciela
Wpływ postępowania restrukturyzacyjnego na relacje między wierzycielem a dłużnikiem to przede wszystkim ustalenie nowych warunków spłaty zadłużenia, przy jednoczesnej możliwości kontynuowania przez nich współpracy np. w zakresie dostawy towarów i usług.
Dzięki regularnej spłacie przez dłużnika wierzytelności objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym, wierzyciel może uniknąć konieczności wszczynania kosztowych postępowań sądowych i egzekucyjnych.
Q&A
Jakie są prawa i obowiązki wierzyciela w procesie restrukturyzacji?
W postępowaniu restrukturyzacyjnym wierzyciel ma prawo zgłoszenia swojej wierzytelności, zapoznania się z planem restrukturyzacyjnym oraz wzięcia udziału w głosowaniu nad propozycjami układowymi. Obowiązkiem wierzyciela jest natomiast konieczność dostosowania się do ustalonych w restrukturyzacji warunków spłaty zadłużenia przez dłużnika, mimo oddania przez niego głosu przeciw układowi lub rezygnacji z czynnego udziału w postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Czy udział w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest korzystny dla wierzyciela?
Udział w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest korzystny dla wierzyciela, albowiem jego celem jest spłata zadłużenia, przy jednoczesnym kontynuowaniu działalności przedsiębiorstwa i wdrożeniu zmian niezbędnych do przywrócenia mu płynności finansowej.
Jakie są możliwości odszkodowania dla wierzyciela w restrukturyzacji zadłużonej firmy?
Co do zasady wierzyciel nie ponosi szkody z tytułu otwarcia przez dłużnika postępowania restrukturyzacyjnego, a zatem nie otrzyma z tego tytułu odszkodowania. W ramach postępowania restrukturyzacyjnego wierzyciel ma jednak możliwość wynegocjowania odsetek, które stanowić będą niejako finansową rekompensatę za konieczność dodatkowego oczekiwania na spłatę zadłużenia z uwagi na proces restrukturyzacji.
Jakie są ryzyka związane z udziałem wierzyciela w procesie restrukturyzacji?
Co do zasady wierzyciel nie decyduje o tym, czy bierze udział w procesie restrukturyzacji. Kwestia udziału wierzyciela w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest regulowana przepisami prawa restrukturyzacyjnego. Ryzykiem biernego udziału wierzyciela w postępowaniu restrukturyzacyjnego jest natomiast możliwość przegłosowania przez pozostałych wierzycieli niekorzystnych dla niego warunków.
Kinga Fechter
Adwokat
