Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady dotycząca ram prawnych restrukturyzacji zapobiegawczej, drugiej szansy i środków zwiększających skuteczność postępowań restrukturyzacyjnych, upadłościowych i w zakresie umorzenia oraz zmieniająca dyrektywę 2012/30/UE, zwana powszechnie jako Dyrektywa Drugiej Szansy miała być pierwotnie zaimplementowana w rodzimym systemie prawnym w lipcu 2022 r.
Niestety, projekt długo procedowany, gdy trafił ostatecznie do sejmu to ostatecznie w lutym 2024 r. został znów wycofany. Czym jednak jest Dyrektywa Drugiej Szansy i czy możemy w końcu się doczekać jej wdrożenia? Na czym polega?
Sprawdź nasze usługi: Kancelaria Restrukturyzacyjna Wrocław
Czym jest Dyrektywa Drugiej Szansy?
Powołany wspólnotowy akt prawny miał ujednolicać zasady restrukturyzacji i upadłości przedsiębiorców na terenie UE, wskazując, iż rozbieżności w tym zakresie stanowią kolejną barierę w kształtowaniu wspólnego rynku. W tym zakresie już preambuła Dyrektywy wskazuje na istotne okoliczności:
“Szacuje się, że co roku 200 000 przedsiębiorstw w UE ogłasza upadłość (czyli 600 dziennie), co przynosi co roku bezpośrednią stratę 1,7 mln miejsc pracy. Co czwarty z tych przypadków ma wymiar transgraniczny, tzn. dotyczy wierzycieli i dłużników w więcej niż jednym państwie członkowskim UE. Znaczący procent przedsiębiorstw i miejsc pracy, które są z nimi związane, można by uratować, gdyby we wszystkich państwach członkowskich, w których znajdują się zakłady, aktywa lub wierzyciele tych przedsiębiorstw, istniały postępowania zapobiegawcze. Ponadto dostępność zapobiegawczych postępowań restrukturyzacyjnych zapewniałaby możliwość podjęcia działań, zanim przedsiębiorstwa przestaną wywiązywać się ze spłaty pożyczek. Przyczyniłoby się to do zmniejszenia ryzyka, że w okresie gorszej koniunktury kredyty staną się zagrożone, co ograniczyłoby związany z tym negatywny wpływ na sektor finansowy.”
Pamiętajmy, że ww. tekst pochodzi pierwotnie z 2016 r., niemniej obrazuje cel, dla którego prawo powinno być ujednolicone oraz podkreśla założenie postępowań restrukturyzacyjncych: ochrona obrotu gospodarczego.
Sama “druga szansa” ujęta jest tam jako możliwość przeprowadzenia procesu bankructwa, którego zwieńczeniem jest umorzenie pozostałych długów, tak, aby dana osoba mogła znów rozpocząć działalność gospodarczą. Proces ten powinien co do uczciwych przedsiębiorców być maksymalnie skrócany, aby mogli oni znów wejść w cykl konsumpcyjno-inwestycyjny, co stymuluje przedsiębiorczość i gospodarkę.
Założenia jak widać pozostają słuszne, zaś sam akt prawny obfituje w bardziej szczegółowe rozwiązania związane z procesem restrukturyzacji czy upadłości. W zakresie procesu restrukturyzacyjnego określa odmienne zasady dla postępowań zapobiegawczych i postępowania sanacyjnego, odróżnia wymogi formalne w stosunku do mikroprzedsiębiorców i podmiotów większych, wprowadza test zaspokojenia, czy determinuje ochronę dla podmiotów finansujących biznes w restrukturyzacji.
Implementacja Dyrektywy
O ile znaczna część postanowień Dyrektywy pozostaje już elementem polskiego porządku prawnego, o tyle pozostaje dalej znaczny zakres wymagający implementacji. Dlatego tak istotnym pozostawało przeprowadzenie procesu legislacyjnego ustawy nowelizacyjnej.
Warto nadmienić, że nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego miała uregulować szereg okoliczności obecnie problematycznych w praktyce, jak chociażby możliwość wydzielenia dalszych grup w układzie częściowym, czy objęcie układem wierzyciela zabezpieczonego rzeczowo z mocy prawa.
Kiedy zostanie wdrożona nowelizacja – tego jednak nie wiadomo, pozostaje nam jedynie czekać i mieć nadzieję, że projekt ustawy poddany pod głosowanie zawierać będzie już bardziej dostosowane do rodzimych realiów kwestie ograniczenia w czasie ochrony majątku dłużnika, czy rozstrzygnie kwestie wynagradzania nadzorcy wykonania układu.
